Lecturas para respirar!

 
 
Remata un curso que empezamos con moitos medos e incertezas, ao longo destes meses aprendimos a navegar por augas estrañas con afouteza.
 
As nosas bibliotecas, as nosas comunidades educativas, merecen, máis que nunca,  abrir as xanelas e respirar.
 
Como escribía Pedro Feijoo no fermoso texto que nos agasallou para o Día Mundial do Libro 2016 "Os libros son para valentes": Sempre pensei que falar da importancia da lectura era como ter que explicar a importancia de comer, de beber. De respirar.
 
As bibliotecas escolares galegas preparan as súas recomendacións de verán en busca de valentes:
 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de xuño de 2021

 
 
A Consellería de Cultura, Educación e Universidade vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares. Neste número 81 de xuño de 2021 pubícanse un total de cinco artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolarBoas prácticas e Hora de ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades sobre os espazos e tempos que a lectura precisa e as viaxes coas que nos agasalla, a recuperación da memoria da comunidade a través do traballo por proxectos, o proceso de inclusión de alumnado con discapacidade auditiva na biblioteca e a igualdade de oportunidades que as bibliotecas escolares dos centros de ensino rural ofrecen as súas comunidades educativas.
  

Biblioteca escolar no ensino enraízado

Cristina Novoa Fernández 

 

 Pasado, presente e futuro da nosa experiencia na inclusión de persoas con discapacidade auditiva.

Rebeca Ares Iglesias - IES Taboada Chivite (Verín-Ourense) 

 

 A biblioteca en comunidade

Mª Dulcenombre Carro Etchepare - CEIP NIcolás del Río (Cedeira-A Coruña) 

 

 Silencio, estamos lendo!

Covadonga Rodríguez Argüelles - CEP Xosé Mª Brea Segade (Rianxo-A Coruña) 

 

 O noso google maps lector en tempos de pandemia

José María Lores Pérez - IES San Paio (Tui-Pontevedra) 

XIII Xornada dos Clubs de Lectura

 
O vindeiro 4 de xuño, celebrarase no Palcio de Congresos, en Santiago de Compostela, a reunión anual do profesorado que coordina os clubs de lectura dos centros que participan no programa de CLUBS DE LECTURA, da Consellería de cultura Educación e Universidade. Neste curso 2020/2021 recibiron asignación, a través da convocatoria do programa, un total de 213 centros que matriculan alumnado de ESO, BAC, FP, Ensinanzas de Persoas Adultas, e Ensinanzas de réxime especial (Conservatorios e Escolas de idiomas). Esta XIII Xornada dos Clubs de Lectura reunirá así a preto de 250 persoas, entre participantes, relatores e asesores e asesoras de formación do profesorado. 
 
Entregarase, así mesmo, o Premio dos Clubs de Lectura 2021, que desta vez recaeu na escritora Eva Mejuto, por ser a autora galega máis lida nos clubs de lectura no curso 2019/2020, tal e como se recolle na Resolución do 23 de abril de 2021, que explica as particularidades deste premio, que xa recibiron Agustín Fernández Paz, Ledicia Costas, Miguelanxo Prado e Carlos Negro, María Reimóndez e Andrea Maceiras.
 
O programa contempla así mesmo a participación da escritora Marta Sanz, celebrarase unha mesa temática sobre a historia de Galicia recuperada a través da literatura e outra con experiencias de centros; o escritor, periodista e investigador en comunicación José Miguel Tomasena falará da xente moza as prácticas de lectura nas redes . Pechará a xornada o autor e ilustrador Miguelanxo Prado, Premio dos Clubs de Lectura no ano 2017.
 

III Concurso de Podcasts - Radio na biblio: Seleccionados na Modalidade IV

Estos son os dous podcasts premiados na Modalidade IV, alumnado de Bacharelato, Ensinanza de Persoas adultas ou Ciclos Formativos, pola orixinalidade do seu traballo e a calidade sonora e de contido.  Dúas producións que reivindican a voz feminina de Xela Arias.
 

 IES Punta Candieira (Cedeira-A Coruña)

 

EOI de Vilagarcía (Vilagarcía de Arousa-Pontevedra)

 

 

III Concurso de Podcasts - Radio na biblio: Seleccionados na Modalidade III

 
 
Estos son os dous podcasts premiados na Modalidade III, alumnado de Educación Secundaria, pola orixinalidade do seu traballo e a calidade sonora e de contido.  Unha posta en valor da poesía e o pracer da lectura e un recoñecemento da aportación de Xela Arias á poesía e a divulgación da lingua galega.
 

CPI de Cervantes (Cervantes-Lugo)

 

IES Monte Carrasco (Cangas-Pontevedra)

 

 

CREAcción Día do Libro 2021

 

 

 

 

Este curso as Xeografías Lectoras marcan o rumbo das nosas bibliotecas. As actividades e recursos que se promoven van trazando camiños que percorremos construíndo o noso espazo lector.

Nesta viaxe que nos convida a ler o mundo, chegamos ao mes de abril, un mes cheo de vida nas bibliotecas escolares.

A Asesoría promove unha acción creativa relacionada co lema deste curso, a construción da persoa lectora. Esta acción pode desenvolverse cos múltiples recursos (plásticos, audiovisuais, sonoros...) que promoven a creatividade nas nosas bibliotecas.

 

As intervencións poden enviarse ao longo deste mes, visibilizándose nesta entrada. Ao rematar abril, seleccionaranse 20 que recibirán un lote de libros. Poderán participar as bibliotecas escolares de  centros de ensino non universitario de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Universidade.

 Os equipos deberán compartir unha entrada no blog da biblioteca escolar onde se poida coñecer a acción creativa desenvolvida e máis un pequeno texto explicativo, onde se detalle o proceso levado a cabo (como se fixo).

 A ligazón a esta entrada do blog deberá enviarse ao correo da Asesoría: bescolares@gmail.com

Imaxe de María López Pousa

 

 

 

 

CREAccións das bibliotecas escolares galegas:

 

 

 

 

Bibliotecas Escolares Solidarias 2020/2021

 
Portal Educativo vén de publicar a Resolución de 18 de maio de 2021, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, pola que se resolven dúas das iniciativas integradas no programa "Bibliotecas Escolares Solidarias"do curso 2020/2021.
 

Concédense os Selos "Biblioteca Escolar Solidaria" aos 4 centros educativos que se detallan, unha vez valoradas as candidaturas presentadas.
 
Así mesmo, selecciónanse 10 experiencias de un total de 62 memorias presentadas polos centros adheridos á iniciativa "Voluntariado de lectura-A", destinada ao alumnado de  5º e 6º de primaria, no curso 2020/2021.
 

III Concurso de Podcasts - Radio na biblio: Seleccionados na Modalidade II

 
 
Estos son os dous podcasts premiados na Modalidade II, alumnado de  3º a 6º de Primaria, pola orixinalidade do seu traballo e a calidade sonora e de contido. Unah pequena peza de teatro radiofónica e unha entrevista á nena Xela.
 

CEIP Mestre Manuel García (Oia-Pontevedra)

 

CPI As Revoltas (Cabana de Bergantiños-A Coruña)

 

 

III Concurso de Podcasts - Radio na Biblio: Seleccionados na Modalidade I

 
 
Estos son os dous podcasts premiados na Modalidade I, alumnado de Educación Infantil e 1º e 2º de Primaria, pola orixinalidade do seu traballo e a calidade sonora e de contido. Unha homenaxe ás familias que deciden falar en galego aos seus fillos e fillas e unha recreación dos relatos que Xela escoitaba ao seu avó.
 

CEIP P. de Outes (Outes-A Coruña)

 

 

 

CPI P. de Rodeiro (Rodeiro-Pontevedra)

 

 

Letras galegas todo o ano nas bibliotecas escolares, en maio tamén.

 
 
Achégase o día grande das Letras Galegas e as bibliotecas escolares, neste ano 2021, incorporan a Xela Arias ao seu traballo en prol da nosa lingua. A súa mirada incorfomista e creativa, como mestra, editora, tradutora e poeta,  convida a  facer lectores en galego a través da singularidade da súa palabra.
 
Na imaxe, collage de Ana Piñón Vale do IES Agra do Orzán de A Coruña.
 
Velaquí algúns exemplos de actividades nas bibliotecas escolares galegas nestes días de maio de 2021:
 

Resolución do III Concurso de Podcasts - Radio na biblio

 

 

 

 

Portal educativo publica a resolución de 10 de maio de 2021, da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, relativa á convocatoria do III Concurso de Podcasts - Radio na biblio en colaboración coa CRTVG (Radio Galega). A convocatoria estaba destinada a centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Universidade que traballan a radio como ferramenta pedagóxica, integrados ou non no programa Radio na biblio. Esta proposta está vinculada á celebración do Día das Letras Galegas, dedicado este ano ao editora, tradutora, poeta e mestra Xela Arias.

 

Os podcasts seleccionados serán difundidos pola Radio Galega a través da  páxina do Diario Cultural; así mesmo, serán difundidos a través dos medios web da Consellería de Cultura, Educación e Universidade.

 

 

 

Materiais dos Encontros PLAMBE 2020/2021

 
Os pasados 15 e 16 de abril de 2021 celebráronse, na Cidade da Culturas de Santiago de Compostela, os Encontros PLAMBE na rede 2020/2021 . Cun formato telemático, debido a situación sanitaria, desenvolvéronse conferencias plenarias e dous itinerarios formativos.
 
No enlace que adxuntamos a redeBE podedes acceder aos vídeos das presentacións e aos materiais aportados  polos poñentes.
 

Plan de mellora de bibliotecas escolares para o curso 2021/2022 - Centros públicos

 
O DOG publica hoxe a Orde do 19 de abril de 2021 pola que se convoca o Plan de mellora de bibliotecas escolares en centros públicos non universitarios da Consellería de Cultura, Educación e Universidade , para o curso 2021/22.
 
Ao igual que en anos anteriores, seleccionaranse un mínimo de 25 centros novos para a súa incorporación ao PLAMBE, podendo ampliarse este número no caso de baixas ou renuncias de centros xa integrados neste programa en convocatorias anteriores. Os centros que se incorporaron nas convocatorias 2005, 2006 e 2007, poderán recibir, ademáis da asignación para fondos, unha asignación complementaria para a renovación de mobiliario e outros equipamentos imprescindibles para o funcionamento da  biblioteca escolar. A continuidade no PLAMBE esixe a solicitude correspondente a través desta convocatoria, coa entrega da documentación que se solicita en cada caso, así como acadar unha valoración positiva na memoria de actividades deste curso 2020/2021.
 
O prazo de presentación será dun mes, contado a partir do día seguinte ao da publicación da presente convocatoria no Diario Oficial de Galicia.
 
 

Telexornal "Xela Arias" desde o CPI dos Dices

 
Desde o CPI Plurilingüe dos DIces (Rois-A Coruña) chéganos, como en anos anteriores, o telexornal adicado á figura homenaxeada no Día das Letras Galegas. Neste ano 2021, as nenas e nenos implicados nesta experiencia de alfabetización mediática traballaron sobre XELA ARIAS, baixo a dirección do profesor Luís Aldegunde, e presétannos un documento imprescindible para achegarnos á autora e a súa obra.
As circunstancias excepcionais nas que nos atopamos obrigaron  a realizar as entrevistas de xeito virtual. 
Parabéns, este ano novamente, por un proxecto de alta calidade e estabilidade. 

Premio dos Clubs de Lectura 2021 para Eva Mejuto

Co gallo da celebración do Día do Libro, a Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, da Consellería de Cultura, Educación e Universidade , fai pública a Resolución de 23 de abril de 2021 pola que se recoñece a Eva Mejuto co Premio dos Clubs de Lectura 2021. 
 
No ano 2015 creouse este premio co obxecto de recoñecer cada ano a aqueles autores e autoras que, cos seus libros, axudan á construción de lectoras e lectores nestas etapas da adolescencia e a mocidade que, no ámbito da lectura, están consideradas como etapas de risco de abandono, ao ampliarse o abano de estímulos e intereses. Uns creadores comprometidos coa lingua que achegan a materia prima coa que os clubs de lectura poden contribuír á extensión da lectura en galego. Na resolución de creación do premio contemplábase que “o Premio dos Clubs de Lectura poderá entregarse unha soa vez a un autor ou autora. No caso de que o primeiro creador da relación resultante nun curso xa tivese recibido o premio, este seralle concedido ao autor ou autora seguinte na relación”.   Até o momento recibiron este galardón os escritores Agustín Fernández Paz (2015), Ledicia Costas (2016), Miguelanxo Prado (2017), Carlos Negro(2018), María Reimóndez (2019) e Andrea Maceiras (2020).
 
Eva Mejuto é unha das autoras más seguidas polo lectorado infantil e xuvenil galego. Na súa web podemos coñecer toda a súa traxectoria e todos os seus libros. Dous dos seus títulos, Memoria do silencio e 22 segundos están incluídos entre os 50 libros máis lidos nos Clubs de lectura no curso 2019/2020

Actividades do Día do Libro 2021 nas Bibliotecas Escolares Galegas

 

 

O mes de abril ferve nas bibliotecas escolares cunha gran variedade de actividades arredor do libro e a lectura.

Imaxe de Cristina Novoa 

 

Velaquí algúns exemplos: 

 

As/os 40 autoras e autores máis lidos polos Clubs de Lectura no curso 2019-2020

 
Como en anos anteriores, trala revisión das memorias dos Clubs de lectura correspondente ao curso 2019/2020, e á vista das lecturas realizadas polos diferentes grupos integrados no club de lectura de cada centro participante, pódese coñecer a relación dos 50 títulos máis lidos así como o número de lectura realizadas de cada autor ou autora, tendo en conta as diferentes obras lidas de cada un deles.
 
 
Publícase agora a relación dos 40  autores e autoras máis lidos polos clubs de lectura nese período.
 
 

Día Mundial do Libro e do Dereito de Autor - 2021

 
Achégase o Día Mundial do Libro e do Dereito de Autor, en acepción da UNESCO, e desde a Consellería de Cultura, Educación e Universidade  edítase o díptico para conmemorar este día 23 de abril de 2021.
 
Acudiuse, como en anos anteriores a unha persoa referente da literatura galega actual, neste caso a profesora, tradutora e poeta, Elvira Ribeiro, quen creou un texto orixinal cedido xenerosamente para esta pequena peza de difusión do Día do Libro, centrándose nas potencialidades da lectura e que nos agasalla esta evocadora afirmación: 
 
"Talvez é ler un diamante de mil caras, un mar sen varandas."
 
Neste mes, e todo o ano, non agardemos a que os libros peten na nosa porta, naveguemos por un mar de lecturas e deixémonos arrolar polas súas ondas.
 
As imaxes son unha colaboración da nosa compañeira Cristina Novoa, a quen agradecemos as fotografías tomadas en Malta e na Ría de Aldán.
 

VII Concurso de Traballo por Proxectos

O Portal Educativo publica  a Resolución da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, do 12 de abril de 2021, pola que se convoca o VII CONCURSO DE TRABALLO POR PROXECTOS, vinculados ou apoiados pola biblioteca escolar, en centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Universidade, para traballos realizados durante o curso 2020/2021.
 
As modalidades nas que se pode participar son as seguintes:  
 
1. Proxectos de carácter interdisciplinario, ou Proxectos Documentais Integrados , coordinados desde a biblioteca escolar, e que conten coa participación dun mínimo do 40% dos grupos-aula existentes no centro (e un 40% dos departamentos, no caso dos centros de ensinanza secundaria).   
 
2.   Proxectos de investigación dirixidos por profesorado dun grupo, nivel, ciclo ou departamento, nas seguintes sub-modalidades:
a.    Traballos de grupo/nivel
b.    Traballos de ciclo/departamento
c.   Proxectos realizados na materia de libre configuración de 1º/2º de ESO “Investigación e Tratamento da Información”, ou noutras      materias equivalentes en ESO ou primaria. 
 
3.   Proxectos de investigación intercentros, promovidos desde as bibliotecas de ata un máximo de tres centros de ensino co fin de desenvolver un proxecto común, de temática xeral ou científica.
 
4.   Proxectos realizados con metodoloxía científica. Co fin de estimular a curiosidade por distintos fenómenos das ciencias experimentais ou sociais e reforzar o desenvolvemento do pensamento científico do alumnado, establécese unha nova modalidade, á que se poderán presentar traballos realizados co apoio dos recursos e oportunidades da biblioteca escolar, en calquera dos formatos anteriores: proxecto interdisciplinario, grupo-nivel, grupo internivelar/departamento ou na materia de “Investigación e Tratamento da Información” de 1º/2º de ESO, ou semellante en ensino primario, baixo as pautas do método científico. 
 
 
O prazo de presentación de traballos remata o 10 de xullo de 2021. 
 
   
Na imaxe, proxecto "MonteMar" do CEP Brea Segade (Taragoña-Rianxo)

Encontros PLAMBE 2020-2021

 
 
Os vindeiros 15 e 16 de abril celébranse, con formato telemático, os Encontros do Plan de mellora de bibliotecas escolares correspondentes ao curso 2020/2021, con intervención de persoas expertas en diversos ámbitos relacionados coas bibliotecas, a lectura, a literatura, a comunicación, a mediación lectora, a alfabetización mediática e informacional, a Axenda 2030. Ademais, presentaranse un total de 11 experiencias de centros de moi diverso contido (funcionamento da biblioteca escolar, Hora de ler, clubs de lectura, traballo por proxectos, familias na biblioteca escolar e outros). Neste ano de "Xeografías lectoras", viaxaremos polas posibilidades que ofrece a  biblioteca escolar para a construción da persoa lectora a través das actividades que programa e os recursos que pon a disposición da comunidade educativa. Unha ocasión para encontrarnos coa lectura en toda a súa potencialidade.
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Día Internacional do libro Infantil 2021

 

 

Esteas cómodo na casa

ou atravesando veloz as fronteiras cara unha nova terra

e unha lingua estraña, as historias e poemas

perténcente. 

(Margarita Engle)

 

Como en anos anteriores, o IBBY (International board on books for young people) chama á conmemoración do Día do Libro Infantil o 2 de abril, data de nacemento de Hans Christian Andersen. O obxectivo é promocionar os bos libros infantís e xuvenís e a lectura entre os máis novos. 

 

A sección patrocinadora deste ano é EEUU que difunde a mensaxe de Margarita Engle, lustrada por Roger Mello: A música das palabras

GÁLIX, Asociación do Libro Infantil e Xuvenil, facilítanos a tradución ao galego de María Canosa.

Actividades nas bibliotecas escolares galegas:
 

 

III Concurso de Podcasts - Radio na Biblio

 
O Portal Educativo publica a convocatoria do III Concurso de Podcasts - Radio na Biblio. A Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos convoca con data de 17 de marzo de 2021 , o  III  Concurso de Podcasts - Radio na Biblio en colaboración coa Radio Galega (CRTVG). Poderán participar os centros públicos non universitarios de titularidade da Consellería de Cultura, Educación  e Universidade , integrados ou non no programa Radio na Biblio. Esta proposta está vinculada á celebración do Día das Letras Galegas, dedicado este ano a Xela Arias, tradutora, escritora, editora e profesora. O prazo de presentación remata o 26 de abril de 2021.
 
 
 

#bescolaresgalAbertas por Poesía

 

 

A terra tanto xira

pola parte de diante

como pola parte de atrás

e sempre no mesmo sentido 

 

Celso Fernández Sanmartín. Libro para a casa dos avós de Noelia de Alperiz

 

Nun curso de Xeografías Lectoras e tempos confusos, cómpre viaxar polas métaforas das imaxes e as palabras, asolagar as nosas bibliotecas de poesía, buscar acubillo en versos reparadores, descubrir a poética do  máis pequeno e próximo...

 

 

Imaxe do IES San Paio (Tui-Pontevedra) 

Recursos: 

A Poesía das bibliotecas escolares galegas:

 

8M: Mulleres líderes

 

 

Día Internacional da Muller 2021 reivindica os dereitos das mulleres  baixo o lema:  “Mulleres líderes: Por un futuro igualitario no mundo da  Covid-19”, celebra os enormes esforzos realizados por mulleres e nenas de todo o mundo á hora de definir un futuro máis igualitario e a recuperación ante a pandemia de  Covid-19, e resalta as deficiencias que persisten. A campaña da ONU pretende mobilizar a todas as persoas, incidindo en que coa participación e o liderado plenos e efectivos das mulleres en todos os ámbitos da vida conséguese o progreso para todo o mundo.

A Axenda 2030 marca como obxectivo número 5: Lograr a igualdade entre os xéneros e empoderar a todas as mulleres e nenas. As bibliotecas deben apoiar a igualdade de xéneros e ofrecer lugares, e actividades, de encontro e empoderamento.

 

As bibliotecas  escolares de Galicia traballan, todo o curso, en prol dunha igualdade efectiva na nosa sociedade, formando cidadanía crítica. Arredor desta data promoven actividades coa lectura, o cine, a radio, a publicidade, a busca e tratamento da información ...

 

Actividades nas bibliotecas escolares galegas:  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#bescolaresgalabertas: Hora de Ler

 

 

HORA DE LER dá nome ao programa da administración pública galega para o fomento da lectura no contexto educativo, e foi este o termo que escolleron os centros para ese "tempo para a lectura" contemplado na normativa curricular desde 2007. Pero xa antes, concretamente a partir dos primeiros encontros do Plan de mellora de bibliotecas escolares en 2006, comezara a difundirse a iniciativa exitosa nun centro de A Coruña, o CEIP Emilia Pardo Bazán, que viña empregando a fórmula da "lectura silenciosa sostida", procedente das escolas anglosaxonas. A inclusión do tempo para a lectura en primaria (30'diarios) e a elaboración dos Proxectos lectores de centro axudou a espallar esta iniciativa, que hoxe se leva a cabo en practicamente todos os centros  de Galicia.

Desta forma, Galicia, leva xa tempo poñendo en práctica unha das recomendacións do Grupo de expertos de alto nivel sobre alfabetización que a Unión Europea deu a coñecer en 2012: "Reservar un tempo suficiente para a aprendizaxe da lectura a para as actividades de libre lectura, permitindo que os alumnos elixan os seus materiais de lectura e establezan o seu propio ritmo de lectura". 

 

 

Nas Instrucións sobre organización e funcionamento da biblioteca escolar da Dirección Xeral de centros e RRHH, de 1 de setembro de 2020, indícase que "Desde a biblioteca escolar coordinaranse as actuacións para o desenvolvemento do Proxecto Lector de Centro e deberán contemplarse os beneficios de experiencias de eficiencia xa contrastada como a “Hora de ler”, actividades de lectura compartida ou osclubs de lectura, nas súas diferentes fórmulas."
Así, a pesar das limitacións e protocolos, as bibliotecas escolares galegas continúan dando apoio e recursos par que a Hora de Ler chegue a todo o alumnado.
Imaxe do ilustrador Óscar Villán 
 
Hora de Ler  nas bibliotecas escolares galegas: