Documentos de referencia

Adaptación da CDU para as bibliotecas escolares galegas

 
 
Dende a creación da Asesoría de Bibliotecas Escolares púxose a disposición dos responsables das bibliotecas escolares de Galicia unha adaptación da CDU que servise ás necesidades e características destas.
Facilitamos agora estes materiais actualizados, xunto cun documento que contén os encabezamentos de materia máis empregados nas bibliotecas escolares.
 
Documento que contén información xeral sobre a adaptación da CDU ás bibliotecas escolares, as signaturas topográficas e a organización dos fondos  documentais.
 

  •  Adaptación das táboas da CDU para as bibliotecas escolares galegas (versión abreviada)

CDU adaptada ás bibliotecas escolares galegas na súa versión abreviada (con dous díxitos) que se emprega na maioría de centros educativos que escolarizan alumnado de educación infantil, educación primaria e educación secundaria obrigatoria.
 
CDU adaptada ás bibliotecas escolares galegas na súa versión estendida (con tres díxitos) que se emprega habitualmente en centros educativos que escolarizan alumnado de bacharelato, formación profesional e outros centros que precisan dunha maior especificidade na catalogación dos fondos documentais.
É un documento que serve de axuda tamén no labor de catalogación en centros que utilizan a versión abreviada.
 
Táboa moi simplificada da CDU adaptada ás bibliotecas escolares galegas.
 
Documento de apoio á catalogación no referido aos termos de materia. 
 
 

Instrucións para o desenvolvemento da organización e o funcionamento da biblioteca escolar. Curso 2023/2024

 
 
 
Portal Educativo publica as Instrucións da Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa en relación co desenvolvemento da organización e o funcionamento da biblioteca escolar, destinadas aos centros públicos de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades, curso 2023/2024.
 

Materiais da Xornada de Bibliotecas Escolares de Galicia 2022-2023

Xornada de bibliotecas escolares de Galicia 

Están xa dispoñibles en RedeBE para todo o profesorado interesado os materiais da Xornada de Bibliotecas Escolares de Galicia 2022-2023, celebrada en Compostela o pasado 12 de novembro e que reuniu, presencialmente, a preto de 800 persoas, entre participantes, relatores e asesoras de formación do profesorado. 

Plan LIA 2021/2025

 
No ano 2010 o Conselleiro de Cultura, Educacion e Ordenación Universitaria presentaba no Parlamento de Galicia o Plan LIA 2010/2015 de bibliotecas escolares para a Lectura, a Información e a Aprendizaxe, co que se pretendía dar resposta ás necesidades que neste terreo se viñan manifestando, logo dun periodo de iniciativas da consellería en relación coas bibliotecas escolares e o fomento da lectura no ámbito educativo, iniciadas en setembro do 2003 coa creación da asesoría de bibliotecas escolares.
 
Este Plan LIA buscaba a integración de todas as actuacións da consellería a prol das bibliotecas escolares para a mellora das competencias de lectura, escritura e habilidades  investigadoras e de uso da información do alumnado galego.
 
O Plan tivo continuidade nunha segunda fase, o Plan LIA 2016/2020. Logo do seu correspondente informe de resultados, e unha vez analizados logros e ámbitos de actuación que precisan reforzo tras estas dúas primeiras fases do Plan LIA, no periodo 2010/2020, cómpre agora abordar unha terceira fase, que implica a actuación dos obxectivos e liñas prioritarias de actuación que garantan a presencia estable de bibliotecas escolares en todos os centros educativos galegos de nivel non universitario, como recurso imprescindible para o desenvolvemento dos currículos e que, ao mesmo tempo, amplíe a experiencia de lectura e de acceso aos bens culturais de toda a poboación escolar galega e facilite a abordaxe dos cambios que as novas dinámicas sociais e educativas demandan.
 
 
 
 

Instrucións sobre organización e funcionamento da biblioteca escolar. Curso 2022/2023

 

 
 
 
 
 
O Portal Educativo publica as Instrucións da Dirección Xeral de Ordenación e Innovación Educativa en relación coa organización e funcionamento da biblioteca escolar, destinadas aos centros públicos de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades.
 
 
 
 
 
 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de decembro de 2021

A Consellería de Cultura, Educación e Universidade vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares. Neste número 82 de decembro de 2021 pubícanse un total de sete artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolar, Boas prácticasHora de ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades sobre as posibilidades do traballo coa linguaxe oral na biblioteca escolar de xeito xeral e a través de programas como Radio na biblio, Biblioteca Creativa ou Clubs de lectura; sobre a alfabetización mediática e informacional na biblioteca creativa e o traballo por proxectos e a biblioteca como motor de inclusión.
 

Falar e escoitar: outras caras da linguaxe

Aurora Ramilo Alfaya

CEIP P. de Leirado (Salvaterra de Miño-Pontevedra) 

 

A palabra habita a biblioteca escolar

Cristina Novoa Fernández 

 

O club de lectura como escusa

Juan Manuel Vázquez

IES Lama das Quendas (Chantada-Lugo) 

 

Obradoiro na Biblioteca Creativa

Paola Guimerans e Diego Rúa 

 

BiblioMaraña ten a palabra 

Laura Gómez Gómez

CEIP P. Vilar de Barrio (Vilar de Barrio-Ourense) 

 

A biblioteca como motor inclusivo

Nuria Garrido, Cruz Rivas e Fátima Rodríguez

IES Antón Alonso Rivas (Tomiño-Pontevedra) 

 

 

Os instrumentos do Pórtico da Gloria 

Rafael Sánchez-Agustino e Cristina Campos

CEIP A Lama (A Lama-Pontevedra) 

Pegadas dunha viaxe. Traxectorias e futuros das bibliotecas escolares en Galicia

 
Consellería de Cultura, Educación e Universidade publica o estudo sobre o programa de bibliotecas escolares que a Comunidade Autónoma puxo en marcha coa creación da Asesoría de bibliotecas escolares (2003) e, concretamente, a través das iniciativas a prol das bibliotecas escolares e o fomento da lectura nos centros educativos de niveis non universitarios, que se foron deseñando e desenvolvendo  a partir do 2005, coa publicación da primeira convocatoria do Plan de mellora de bibliotecas escolares. Transcorridos os primeiros quince anos de existencia do PLAMBE, a Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos encargou a elaboración dun estudo a un grupo de investigación externo, comandado por Inés Miret, especialista en materia de bibliotecas e de lectura, e que se completaba con outras tres investigadoras vinculadas ao mundo das bibliotecas e da pedagoxía como son Mónica Baró, Teresa Mañá e Inés Dussel. 
 
Pegadas dunha viaxe. Traxectorias e futuros das bibliotecas escolares en Galicia é un completo informe que serve para revisar o feito nestes anos, as políticas públicas postas en xogo para fortalecer e renovar as bibliotecas escolares galegas, pero tamén indaga nos imaxinarios construídos neste tempo arredor da biblioteca escolar por alumnado, docentes e familias e inclúe un estudo de casos no que, a través dun achegamento ás situacións cotiás, dáselles voz aos seus protagonistas para entender os procesos de transformación que se están levando a cabo nas bibliotecas escolares. Por primeira vez, e a través dunha importante mostra, é posible achegarse ás prácticas de lectura do alumnado na nosa Comunidade, e coñecer  o uso que fan das bibliotecas dos centros, entre outras moitas cuestións de gran interese. O informe remata cun apartado, Trazos de futuro, no que se analizan as claves do presente e se avanzan unhas propostas de futuro. 
 
As distintas metodoloxías empregadas na investigación e a fondura coa que foi formulado este estudo ofrécennos unha oportunidade única para entrar no mundo das bibliotecas escolares galegas, coñecer os camiños que seguiron no seu desenvolvemento e, tamén, para coñecer as vivencias que profesorado, alumnado e familias tiveron na biblioteca e que foron integrando na súa experiencia persoal e no seu imaxinario.  Este informe, en versión en galego e castelán, está dispoñible na Libraría Institucional da Xunta de Galicia.
 

Clubs, lectoras e lectores no ensino secundario de Galicia.

 
 
Transcorridos dez anos desde a primeira convocatoria de axudas para o funcionamento de Clubs de lectura destinadas a centros que matriculan alumnado de ensino secundario, bacharelato, formación profesional e outros de nivel post-obrigatorio, a Consellería de Cultura, Educación e Universidade  a través da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos /Asesoría de bibliotecas escolares, abordou a realización dun estudo cualitativo sobre a lectura e os clubs de lectura, os impactos desta iniciativa na cualidade da lectura e nas competencias comunicativas (e outras) do alumnado participante, así como o seu impacto nas comunidades educativas dos centros que contan con club de lectura. José Antonio Millán dirixiu este estudo (Clubs y lectores en la enseñanza secundaria de Galicia), do que se realizou a fase de "grupos de discusión" durante a primavera de 2018 e do que se presentaron as primeiras conclusións nas IX Xornadas de bibliotecas escolares de Galicia, celebradas en novembro de 2018.
 
Publícase agora o estudo nas dúas versións: galego e castelán, que se pon a disposición do profesorado e de todas as persoas interesadas na Libraría Institucional da Xunta de Galicia.
 
 

Instrucións sobre organización e funcionamento da biblioteca escolar. Curso 2021/2022

 
 
 O Portal Educativo publica as Instrucións da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos en relación coa organización e funcionamento da biblioteca escolar, destinadas aos centros públicos de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Cultura, Educación e Universidade.
 
Estas instrucións inclúen unha cláusula específica relativa á situación xerada pola COVID-19, e actuacións que se consideran necesarias na biblioteca escolar, coordinadas e supeditadas ás instrucións xerais das autoridades sanitarias e educativas para os centros no seu conxunto.
 

A biblioteca escolar ten a palabra

 
 A Consellería de Cultura, Educación e Universidade publica o lema e o cartel para as bibliotecas escolares de Galicia de cara a este curso 2021/2022. O lema elixido, A BIBLIOTECA ESCOLAR TEN A PALABRA, quere poñer o foco na palabra e a oralidade. 
 
A imaxe que interpreta este lema proposto para o curso 2021-2022 é obra do ilustrador, escritor, deseñador e artista visual Pablo Otero, que leva xa un tempo colaborando coas bibliotecas escolares en formacións e obradoiros.
 
Os textos escritos e as producións audiovisuais que ofrece a biblioteca en obras de ficción ou de información axudan o alumnado a medrar donos da linguaxe, a ferramenta que lles abre camiños de pensamento, imaxinación, beleza e coñecemento. Mais tamén, as  bibliotecas escolares son espazos sociais de encontro que promoven e facilitan o uso da palabra a través do diálogo, a reflexión, o debate, a exposición, os recitais, a lectura en voz alta, os clubs de lectura… Estas propostas son oportunidade para que o alumnado "tome a palabra" e avance no dominio da linguaxe e da lingua que lle é propia. 
 
Máis aínda, como instrumentos a favor da equidade, as bibliotecas dos centros educativos deben procurar o acceso igualitario ao coñecemento e uso do léxico que garante unha mellor comprensión lectora, toda vez que os expertos nos falan da diferencia abafante entre o número de palabras que contén o léxico do alumnado de infantil en función dos contextos familiares, diferencia que marca xa as posibilidades de éxito fronte á lectura. 
 
Na súa constante e natural evolución, as bibliotecas escolares acolleron a nova oralidade secundaria, que promove a comunicación a través dos medios. Programas como Radio na Biblio, Biblioteca Creativa e Biblioteca Inclusiva, abriron as portas a unha oralidade máis formal en forma de podcasts, audiolibros, espazos de coloquio e expresión, facilitando recursos e oportunidades para a adquisición de habilidades e competencias comunicativas de amplo espectro, pois en tempos de comunicación dixital fanse imprescindibles estas competencias básicas: unha expresión oral rica e coidada e unha interpretación o máis axustada posible dos textos orais dispoñibles. 
 
A Biblioteca Escolar ten a palabra é tamén unha proposta para a recuperación da tradición oral como unha forma de achegar o alumnado ás raíces da cultura na que medra, facilitándolle así as claves para acceder ao rico patrimonio inmaterial galego que ten dereito a coñecer, gozar e darlle continuidade. 
 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de xuño de 2021

 
 
A Consellería de Cultura, Educación e Universidade vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares. Neste número 81 de xuño de 2021 pubícanse un total de cinco artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolarBoas prácticas e Hora de ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades sobre os espazos e tempos que a lectura precisa e as viaxes coas que nos agasalla, a recuperación da memoria da comunidade a través do traballo por proxectos, o proceso de inclusión de alumnado con discapacidade auditiva na biblioteca e a igualdade de oportunidades que as bibliotecas escolares dos centros de ensino rural ofrecen as súas comunidades educativas.
  

Biblioteca escolar no ensino enraízado

Cristina Novoa Fernández 

 

 Pasado, presente e futuro da nosa experiencia na inclusión de persoas con discapacidade auditiva.

Rebeca Ares Iglesias - IES Taboada Chivite (Verín-Ourense) 

 

 A biblioteca en comunidade

Mª Dulcenombre Carro Etchepare - CEIP NIcolás del Río (Cedeira-A Coruña) 

 

 Silencio, estamos lendo!

Covadonga Rodríguez Argüelles - CEP Xosé Mª Brea Segade (Rianxo-A Coruña) 

 

 O noso google maps lector en tempos de pandemia

José María Lores Pérez - IES San Paio (Tui-Pontevedra) 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de decembro de 2020

 
 
A Consellería de Cultura, Educación e Universidade  vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares. Neste número 80 de decembro de 2020 publícanse un total de 6 artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolarBoas prácticas e Hora de Ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades sobre o papel da biblioteca creativa no cambio das dinámicas dos centros e na promoción dos talentos do alumnado, a radio como nexo de unión durante o cese da actividade formativa presencial, o traballo por proxectos e as xeografías lectoras propias e imaxinadas. Unha revisión destes artigos, e do resto de traballos publicados en números anteriores da revista, serve para achegarse á realidade das bibliotecas escolares galegas, autenticos motores de innovación e viveiros de cidadanía, tamén en tempos estranos.
 

 Xeografías lectoras na biblioteca escolar

Asesoría de bibliotecas escolares 

 

As bibliotecas creativas e a diferenciación curricular

Diego Rúa Romero - CEIP Canosa-Rus (Coristanco-A Coruña)

 

Betanzos, 800 anos

Julián Ferrer, Mª Jesús Santamariña e Mª Carmen Suárez

IES Francisco Aguiar (Betanzos-A Coruña) 

 

Onda ti: a radio que une

Diego A. López Rodríguez - CEIP Emilia Pardo Bazán (A Coruña) 

 

 Biblioteca creativa: removendo conciencias

Miriam Area Rodríguez - CEIP P. da Torre-Cela (Bueu-Pontevedra) 

 

Xeografías lectoras: atlas de lugares imaxinarios

Mª Carmen Rubio Piñeiro - CEIP Saco e Arce (Toén-Ourense) 

Xeografías lectoras na biblioteca escolar.

A Consellería de Cultura, Educación e Universidade publica o lema e o cartel para as bibliotecas escolares de Galicia de cara a este curso 2020/2021. O lema elixido, XEOGRAFÍAS LECTORAS NA BIBLIOTECA ESCOLAR, quere  poñer o foco nas posibilidades que ofrece a biblioteca escolar para a construción da persoa lectora a través das distintas actividades que programa e dos recursos que pon a disposición da comunidade educativa. 

Cada libro que o alumnado ten a oportunidade de ler é unha ocasión para ampliar a súa imaxinación e aumentar os seus coñecementos, de aí a importancia da selección de lecturas que se pon ao seu alcance. A ilustradora encargada este ano de interpretar o lema elixido foi Bea Lema, quen nos ofrece unha imaxe evocadora deses mundos imaxinarios que a lectura pode axudar a visitar e construír.

En tempos confusos como os que estamos a vivir cómpre volver ás orixes, ao fundamental: a lectura e toda a súa potencialidade, sen esquecer outras oportunidades da biblioteca escolar para unha formación integral do alumnado. Atravesar o mapa da lectura pode facerse desde distintas ópticas, comezar a viaxe desde distintos portos:

- Pescudar nas lecturas que convidan a viaxar, a explorar, a investigar. Lecturas que nos permiten chegar lonxe sen movernos da escola (ou da casa). Lecturas que axudan a incentivar o inconformismo, a necesidade de coñecer outros mundos, de ampliar a nosa visión, de "ler o mundo". 

- Configurar o itinerario  lector como punto de partida da nosa xeografía lectora.

- Debuxar o mapa das nosas curiosidades, exploracións e descubrimentos a través das lecturas.  Descubrir as relacións entre identidade e lectura.

- Observar o modo en que cambiou a nosa xeografía lectora durante o período de confinamento (os nosos hábitos, as nosas lecturas...).

- Saber que somos os nosos propios cartógrafos, os que organizamos o noso espazo lector (e o noso "liberespazo", o sistema de lecturas que imos creando ao longo da vida).

- Observar o noso corpo como un mapa de coñecemento, achegarnos á práctica da lectura a través do propio corpo. Descubir a capacidade reparadora da lectura. 

- Deixarse levar polas relacións entre cartografía e literatura,  que convidan á aventura (debuxar espazos peritextuais, con mapas e planos que crean expectativas e acompañan na aventura lectora, debuxar mapas que representan mundos coñecidos e mundos imaxinarios, relacionar as nosas lecturas a través de "constelacións literarias", en función da temática, os personaxes...).

XEOGRAFÍAS LECTORAS NA BIBLIOTECA ESCOLAR convida a explorar todas as posibilidades da lectura: en calquera soporte, en calquera formato, con calquera finalidade; lecturas textuais e icónicas; imaxes fixas e en movemento; lectura de gráficos, planos, mapas ou infografías; lecturas individuais e lecturas compartidas, en silencio ou en voz alta; lectura de ficción e de información; lectura libre e guiada; lectura que nos axude a comprender mellor o noso mundo e lectura que nos axude a entender o mundo dos outros...

Instrucións sobre organización e funcionamento da biblioteca escolar. Curso 2020/2021

 

O Portal Educativo publica as Instrucións da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos, de 1 de setembro de 2020, en relación coa organización e funcionamento da biblioteca escolar, destinadas aos centros públicos de niveis non universitarios, de titularidade da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional.

Estas instrucións inclúen unha cláusula específica relativa á situación xerada pola COVID-19, e actuacións que se consideran necesarias na biblioteca escolar, coordinadas e supeditadas ás instrucións xerais das autoridades sanitarias e educativas para os centros no seu conxunto.

A biblioteca escolar, unha oportunidade para o sistema educativo

 

 

E que non sexa por dicilo unha vez máis ...

Reflexións de Cristina Novoa no monográfico Notas para a biblioteca escolar do Programa biblioteca escolar "puntedu" do Departament d´Educació da Generalitat de Catalunya.

"A biblioteca escolar é unha oportunidade para un sitema educativo en busca de respostas a necesidades  antigas e emerxentes, que demostrou a súa capacidade de resiliencia e a súa contribución á mellora das aprendizaxes e das prácticas pedagóxicas nos centros."

"Para que unha biblioteca escolar poida exercer de axente transformador no centro ten que cumprir unha serie de requisitos:

  1.  Atención ao espazo como facilitador de experiencias.
  2. Renovación dos equipos de acceso e tratamento da información.
  3. Actualización constante da colección.
  4. Biblioteca física e biblioteca virtual.
  5. É imprescindible un equipo de apoio, interdisciplinar.
  6. Ha de contar cun orzamento propio.
  7. Toda a súa actuación ha de estar vinculada á adquisición dos contidos e competencias curriculares.
  8. A alfabetización informacional e mediática ha de ser un dos seu sprincipais obxectivos."

"Unha biblioteca escolar viva, activada, é un organismo resiliente que é capaz de adaptarse ás situacións máis confusas, repensar e saír adiante. Así o estamos vendo neste ano 2020, en múltiples experiencias de bibliotecas escolares galegas..."

 

 

 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de xuño de 2020

 
 
A Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA), que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares. Neste número 79 de xuño de 2020 publícanse un total de 8 artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolar, Boas prácticas e Hora de Ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades sobre o papel da biblioteca durante o cese da actividade formativa presencial,  traballo por proxectos,  clubs de lectura, inclusión,  lectura,  igualdade ... Unha revisión destes artigos, e do resto de traballos publicados en números anteriores da revista, serve para achegarse á realidade das bibliotecas escolares galegas, autenticos motores de innovación e viveiros de cidadanía, temén en tempos estranos.

 

Bibliotecas escolares abertas, activas e imprescindibles.

Cristina Novoa e María Pousa. Asesoría de bibliotecas escolares. 

 

Os camiños da lectura no CEIP Juana de Vega

Equipo de biblioteca do CEIP Juana de Vega (Oleiros-A Coruña) 

 

ALFIN en tempos de coronavirus.

Mónica P. Múñoz Sobrino. CEIP A.D.R. Castelao (Navia-Vigo) 

 

Reformas nos alicerces de Librolandia.

 María Elena Cagigao  e Ruth Álvarez . CEIP P.  Graxal (Cambre-A Coruña)

 

A inclusión e as bibliotecas creativas.

Manuel andrade Vallo. CEE López Navalón (Santiago de Compostela) 

 

Dez anos ao pé da  letra.

 María Garrido e María Xosé Fernández. 

IES Cidade de Antioquía (Xinzo de Limia-Ourense) 

 

Deconstruíndo as series televisivas para adolescentes con Mª José Masanet

Susana Quintela Díaz. IES María Sarmiento (Viveiro-Lugo) 

 

 Se as pedras falasen... falarían con voces de muller.

Isidora Gil, Inma Fernández e  Belén Sánchez.

IES de Celanova (Celanova-Ourense) 

  

#bescolaresgalAbertas: 4 Retos para a biblioteca Escolar 2020

Hai un ano celebrouse en Santiago de Compostela unha xornada técnica organizada pola consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional (Dirección Xeral de Centros e RRHH) para pensar a biblioteca escolar do 2020. nesta xornada, organizáronse grupos de traballo e análise entre profesionais e persoas expertas que debateron e profundizaron na situación actual das bibliotecas escolares. Extraéronse 4 retos para a biblioteca escolar do 2020.
Pasado un ano e neste momento de parón, desde a Asesoría queremos retomar esos 4 retos e convidar á reflexión a partir de propostas para estes días de confinamento.
Reto 1: Dotar de estabilidade ás bibliotecas escolares. Tomar en consideración as evidencias do impacto das bibliotecas escolares na aprendizaxe. Asomámonos ás nosas bibliotecas escolares:
Reto 2: Promover un modelo de biblioteca escolar como espazo educativo á medida do proxecto do centro. Pensar a biblioteca escolar desde a flexibilidade, como un espazo provocador de experiencias:
 

CPI Manuel Suárez Marquier (O Rosal-Pontevedra). Un centro LÍA.2

 
A Quinta dos Libros é o nome polo que se coñece a biblioteca do CPI Manuel Suárez Marquier (O Rosal, Pontevedra), unha biblioteca escolar singular que soubo adaptarse ás necesidades e características dun "centro público integrado" (CPI, que alberga alumnado de infantil, primaria e de secundaria), sen caer na tentación de arredar as diferentes etapas, como pasa ás veces; pola contra, o equipo docente foi construíndo aos poucos unha biblioteca común, centro neurálxico das prácticas educativas innovadoras, unha das referencia para todos os centros deste tipo. O seu CMAL (Centro Médico de Atención Lectora), o seu Club de Jazz, ou a emisora de radio, A Voz da Mata, son exemplos de actividades de dinamización e formación, pero tamén de estratexias para a vinculación entre os integrantes da comunidade educativa. Integrada no proxecto PLAN LÍA.2, no ano 2017, esta biblioteca gañou novos espazos e novas funcionalidades que lle permite ser ese "centro creativo das aprendizaxes" que se pretende. O camiño segue na medida en que a biblioteca sabe adaptarse ás novas esixencias educativas, pero tamén ás tendencias comunicativas e ás necesidades da sociedade que entre todos estamos a construír... E se queremos unha sociedad lectora, crítica, formada, participativa, xusta e igualitaria, pódese empezar pola biblioteca escolar, que están demostrando as súas posibilidades de contribución a estas finalidades. 

CEIP de Meaño-As Covas (Meaño-Pontevedra). Un centro LÍA.2

O CEIP de Meaño-As Covas (Meaño, Pontevedra) ten unha biblioteca LÍA.2, froito do traballo de toda a comunidade educativa e do compromiso desde hai tempo co traballo por proxectos, as metodoloxías activas e a innovación educativa desde e coa biblioteca escolar. Integrada no Plan de mellora de bibliotecas escolares no ano 2008, recibiu premios no Concurso de Traballo por Proxectos: Aquí todos pintamos moito (2016); Encende Telecoviña (2017); Construímos con Coviña (2018); Puro teatro (2019) e en 2017 foi incorporada a este proxecto BIBLIOTECAS LÍA.2, que busca a exploración das posibilidades da biblioteca escolar como "centro creativo das aprendizaxes".O traballo colaborativo, as prácticas participativas e innovadoras, a música, o teatro e a formación audiovisual forman parte do ADN desta biblioteca: 

 

Novos artigos sobre bibliotecas escolares na Revista EDUGA de decembro de 2019

 

A Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional vén de facer público o novo número da Revista Galega do Ensino (EDUGA),  que conta cunha sección fixa de Bibliotecas Escolares . Neste número 78 de decembro de 2019 publícanse un total de 8 artigos, nas tres sub-seccións: Biblioteca escolar, Boas prácticas e Hora de ler. Nestes artigos, atopamos reflexións e actividades arredor dos programas de Biblioteca Creativa, Radio na biblio,  Voluntariado na biblioteca escolar, Lecturas no Canmiño, Clubs de lectura e Traballos por proxectos. Unha revisión destes artigos, e do resto de traballos publicados en números anteriores da revista, serve para achegarse á realidade das bibliotecas escolares galegas, auténticos motores de innovación e viveiros de cidadanía.

 

 

 As bibliotecas gañan espazos. Avaliar para aprender.

 Asesoría de Bibliotecas Escolares

 

 

 Protagonistas. Axudantes de biblioteca Escolar.

 IES Valadares (Vigo-Pontevedra)

 

 A voz da Mata. Podcast Os Cabaqueiros.

 CPI Manuel Suárez Marquier (O Rosal-Pontevedra)

 

 Sementando curiosidade.

 CEIP Enrique Barreiro Piñeiro (Cambados-Pontevedra)

 

 Falarte: un proxecto documental integrado da EOI de Lugo

 Escola Oficial de Idiomas de Lugo

 

 Lecturas no canmiño. Lecturas apoiadas por cans.

 Marta Jaquet e CEIP Lamas de Abade  (Santiago de Compostela- A Coruña)

 

 Ler para facer. Retos do espazo creativo e traballo co texto instrutivo.

 CEIP de Leirado (Salvaterra do Miño-Pontevedra)

 

 Un club sobre rodas. As viaxes literarias como motores dos clubs de lectura.

 Ies Universidade Laboral de Ourense

CEIP Nicolás del Río (Cedeira-A Coruña). Un centro LÍA.2

 

A biblioteca do CEIP Nicolás del Río, de Cedeira (A Coruña), ten xa unha traxectoria asentada de traballo coa comunidade, que foi merecedora de diversos premios no concurso de Traballos por Proxectos ("Mares de Cedeira"-2017; "Crónicas..." - 2018; "Pegadas na iauga"- 2019, en colaboración co IES Punta Candieira). É unha biblioteca activa que foi ampliando os seus espazos e configurando a súa personalidade sobre o teatro, o traballo colaborativo, a creación, e a vinculación coas familias,  con outros centros da contorna e con institucións culturais do concello, nunha viaxe cara ao que pode ser unha "comunidade de aprendizaxe". Incorporada ao proxecto "Bibliotecas LÍA.2", ampliou os seus espazos e actividades. Da man dos voluntarios e voluntarias de lectura, visitamos esta biblioteca e coñecemos mellor o seu día a día como "centro creativo de aprendizaxes".

CEIP Saco e Arce, de Toén (Ourense). Unha biblioteca LÍA.2

A biblioteca do CEIP Saco e Arce, de Toén (Ourense) incorporouse ao proxecto LÍA.2 en 2018. A través do alumnado, de dúas nais e do equipo directivo accedemos a algunhas escenas que falan dunha biblioteca activa na que as nenas e os nenos atopan recursos e oportunidades para vincularse á lectura pero tamén para desenvolver habilidades de traballo colaborativo, para investigar e explorar, para crear e expresarse de formas moi diversas. Como todas as bibliotecas integradas neste programa, a biblitoeca de Toén é unha "biblioteca viva" que seguirá a súa evolución, que vai continuar a explorar as posibilidades de adaptación dun modelo que debe incluír o traballo cos medios de comunicación para formar ao alumnado nas competencias no uso e produción dos medios,  tan importante para medrar como cidadáns activos e lectores críticos de mensaxes e textos, sexan estes escritos, orais, audivisuais, científicos, xornalísticos ou artísticos.

IES Santiago Basanta Silva (Vilalba, Lugo). Centro LÍA.2

O IES Basanta Silva, de Vilalba, é un centro cunha traxectoria moi notoria na dinámica de atención da bibiblioteca escolar. Existía xa unha biblioteca, integrada no PLAN de mellora de biblitotecas escolares desde o curso 2015/2016, cunha importante actividade, con espazos amplos e recursos renovados, pero ao entrar a formar parte do Plan LÍA. 2 modificouse a distribución dos recunchos da biblioteca cara a construír un espazo creativo no que dispoñen, por exemplo dun recuncho maker, retiráronse vellos mobles pouco versátiles e ampliándose o espazo de circulación e de lectura informal, entre outras actuacións. Así acadaron unha biblioteca escolar chea de oportunidades e posibilidades para aprender argallando, cun gran atractivo para a rapazada. Da man de alumnado de distintos niveis, usuario da biblioteca escolar e dos seus servizos,  e de profesorado do centro, podemos achegarnos á realidade desta biblioteca situada nunha vila do interior de Galicia: unha biblioteca viva onde a lectura, a cultura, a comunicación e a exploración son unha realidade cotiá que axuda a tecer complicidades entre os distintos membros da comunidade educativa. 

CEIP Milladoiro (Malpica de Bergantiños, A Coruña). Un centro LIA.2

O CEIP Milladoiro, de Malpica de Bergantiños é un centro con longa traxectoria no coidado e atención á súa biblioteca escolar e ao traballo para a formación lectora, literaria e nas competencias informacionais e mediáticas do seu alumnado. Xa fora un centro tomado como referencia anteriormente, cando se gravaron vídeos en bibliotecas escolares galegas en colaboración co Ministerio de Educación.  Actualmente o CEIP Milladoiro é un dos 20 centros incluídos no proxecto CENTROS LÍA.2, a través do que a consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional explora a evolución do modelo de biblioteca escolar acorde coas necesidades do alumnado actual e coas tendencias en materia bibliotecaria e educativa.

A través desta nova produción audiovisual, coa axuda das alumnas voluntarias, visitamos de novo a biblioteca escolar dun centro da Galicia rural que pon ao servizo do seu alumnado todos os recursos posibles, pero que sobre todo ofrece oportunidades de aprendizaxe variadas, significativas e imprescindibles na actual sociedade da comunicación e da información. 

CEIP Plurilingüe A PEDRA (Bueu, Pontevedra). Centros LÍA.2

Gravación realizada no CEIP Plurilingüe A PEDRA, de Bueu (Pontevedra) en xuño de 2019. Este centro de educación infantil e primaria está integrado no Plan de mellora de bibliotecas escolares e foi seleccionado pola D. X. De Centros e Recursos Humanos, da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional como “Centro LÍA.2”, un programa no que se está explorando as posibilidades da biblioteca escolar como “Centro Creativo das Aprendizaxes”.

Guiados polo alumnado voluntario da biblioteca escolar, podemos coñecer os diferentes espazos desta bibliotecaque, como centro LÍA.2, incorpora recunchos para a investigación, a manipulación, a creación, a expresión, o traballo colaborativo e o xogo. Os libros e a lectura vehiculizan toda a actividade da biblioteca, gañan presenza e conseguen involucrar a toda a comunidade educativa. Os equipamentos están ao servizo das prácticas que se pretenden incentivar, coa vista posta sempre no reforzo das competencias clave contempladas no currículo e, especialmente, no desenvolvemento persoal do alumnado e a creación de vínculos coa lectura, a escrita, a comunicación, o coñecemento e a cultura en xeral. Finalmente, estas bibliotecas son espazos que atenden á dimensión social, constituíndo un factor de igualdade no acceso aos bens culturais dispoñibles.