Normalización Lingüística

O entroido xa está preto e seguramente moitos de vós xa teñades preparado o disfraz. Como sabedes, aproveitando o tema interdisciplinar deste ano, xirará en torno a películas e series de televisión que marcaron a década dos anos 70, porque xa sabedes que o noso colexio naceu aló polo ano 1977 e celebramos o seu corenta aniversario.

Pero dende o EDLG queríamos tamén que souberades algo máis sobre as orixes desta festa tan arraigada en Galicia. Para Vicente Risco son "días nos que está permitido o que non está o resto do ano, nos que se poden facer cousas que fora deste tempo estarían moi mal vistas. O Entroido representa certo aspecto do "mundo ao revés", no que os roles invírtense, as costumes reláxanse e un pode rirse de todo, dos que nos gobernan e incluso de nós mesmos por aturalos.

Vexamos que nos dí ao respecto Antón Fraguas:

"Interprétase o significado do carnaval en Galicia, coñecido co nome de "Antroido" ou "Entroido”, no sentido de "fartazgo": o verbo "entroidar" emprégase para expresar unha indixestión por comer demasiado.

Certo é que un dos rituais do entroido xira en torno á comida: "Una gastronomía especial que (...) tiene como punto de partida la idea de fertilidad y abundancia (...y) se surte de determinados productos (...) por encontrarse (en esta época) en su punto" (la carne de cerdo) , así como postres caseros, acompañados con vino del país, aguardientes y licores caseros). El elemento principal de los ritos gastronómicos del carnaval es la carne (...).(...) la propia palabra «carnaval» (...) comenzó a utilizarse en el siglo XV y (...) procede de los vocablos «carne» y «levare» que significa deixar a carne. Este significado fai rereferencia á época na que a xente podía comer carne antes de comezar un periodo de 40 días de abstención, coñecido polos católicos coma cuaresma.

Existen outras hipótesis interpretativas sobre a orixe etimolóxica da palabra. Así, hai quen a fai derivar de certas festividades ou batallas navais ("Cursus navalis"), ou do vocablo latino “introitum” (inicio, comezo...) apostando por un significado de "entrada na Cuaresma".

Un ano máis a Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) quere impulsar o 24 de febreiro como unha data especial para todos os  galegos, ao conmemorarse o nacemento de Rosalía de Castro. Para elo propón que nesta data agasallemos cunha flor e un libro escrito en lingua galega.

Dende a AELG, piden a toda a comunidade educativa que se implique de forma activa nesta festa que celebra o nome e a obra da poeta maior de Galicia, chave mestra da nosa literatura e da nosa conciencia como pobo. Por iso, para expandir o poder da súa palabra entre a xente nova, a AELG convida a  celebrar o Día de Rosalía de Castro nos centros de ensino con estas accións colectivas de difusión da súa obra.

O lema da proposta #RosalíaTe pode desenvolverse a través de actividades que permitan a cada alumna ou alumno converterse na Rosalía de Castro da que se sinta máis próxima/o. Para isto, despois de facer un repaso da figura literaria da Autora,  e dalgunhas lecturas que dean conta da pluralidade significativa das súa obra,  propoñemos para o venres 17 de febreiro que cada alumna/o elabore unha máscara de Rosalía de Castro. Esta “transformación” tamén pode conseguirse cun traballo de caracterización física da cara.
Esta iniciativa pretende, ademais, que unha vez feito este traballo, o alumnado o comparta coa súa familia e, particularmente, cos seus maiores (sexan familiares, veciñas e veciños…). Para isto faríanse fotos do alumnado caracterizado de Rosalía acompañado das súas persoas maiores, portando entre ambos un pequeno cartel cun verso rosaliano da escolla da alumna ou alumno.

A documentación gráfica sería subida á rede polo centro de ensino antes do 24 de febreiro, coa etiqueta #RosalíaTe

DESCARGAR EN PDF

O poema de Rosalía que escollemos na escola é o de "Adios, ríos; adios fontes". Todas as clases dende infantil ata primaria traballarán estos días preivos esta obra de Rosalía e recitarán algún fragmento cunha máscara de Rosalía coloreada por eles mesmos.

DESCARGAR MÁSCARA EN PDF

Foron moitas as voces que cantaron a Rosalía pero ningunha soubo cantala con tanta forza e sentimento como o fixo Amancio Prada. Escoitar a este cantautor pode ser un bo recurso para que o alumnado se vaia familiarizando ca letra do poema.

“Eu teño alguén no meu corazón” de María Fumaça que podemos atopar no seu último álbum: “Xiqui, xoque Fiú, fiú”, publicado pola editorial Galaxia, na súa colección son árbore.