Skip to Content

libro_mes

Maio 2024

  Quen escribirá a miña historia?  de  Iria Morgado Valcárcel


     As persoas presas no campo de concentración do mosteiro de Oia debuxaban nas paredes do mosteiro. Facíano quizais para voar lonxe do horror. Tamén escribían, deixando nos muros as súas últimas mensaxes, os seus derradeiros pensamentos.
    Unha desas frases convértese para Alba nun enigma que é preciso resolver. Intentalo levaranos a unha viaxe entre os anos trinta e o novo milenio, entre dous confinamentos ben diferentes, entre o presente e o pasado, aquel dos presos do mosteiro, pero tamén o da propia Alba, cativa, tamén ela, da violencia que non pasa. (sipnose editorial)

    “Unha aproximación á historias do mosteiro durante os anos nos que funcionou como campo de concentración. Un aspecto descoñecido ata este momento. Trátase dunha ollada a un terrible pasado a través dos debuxos que os propios presos deixaron nas paredes."
    Ese sería o texto da contraportada.
    O libro tería como elemento central os debuxos. A través deles narraríase a historia do campo. Que mellor forma para coñecela que os propios testemuños das persoas que estiveran alí confinadas? Eles narrarían a súa propia historia.
    Que fermoso e, á vez, que atroz.
    As cortinas do interior do edificio amarelo voaban tentando acadar a liberdade no exterior. Estarían agardándoa?
    Malia que emocionada pola saída do libro, despois de moitos meses de duro traballo, sentira que quedaba algo pendente. A visita a ducias de arquivos históricos, civís, tamén militares. Entre mans amigas e miradas receosas. Mais, pese a todas as indagacións, Alba non conseguira desvelar quen era Eugenio Blanca. O seu nome non aparecía nin na listaxe de falecidos no mosteiro que atopara Xabier, o vello historiador, nin nos diversos documentos franquistas recompilados por ela. Non houbera maneira de saber quen era, de onde viña, se os seus familiares sabían que falecera no campo.
    Finalmente, Manuel déralle a idea. Por que non buscar familiares vivos a través de Internet? Sería difícil, quizais imposible, pero non tiña nada que perder. Unha das súas frases recorrentes.
    Foi así como encontrou a Eugeni Vila Blanca, neto de Eugenio, nunha rede social de busca de emprego. E contactou con el. E obtivo a confirmación de que o seu avó loitara en defensa da República e estivera nun campo de concentración. Así chegou a este momento.
    Alba continúa parada a uns metros da entrada da casa da filla de Eugenio, Carme, nacida meses despois de que el fose arrestado. Con ela vivía a nai, Joana, unha anciá de oitenta e catro anos que aínda conservaba a mente clara e áxil. Pouco máis sabía. Ao día seguinte de contactar con Eugeni, de falar da súa avoa, que seguía viva e estaría encantada de recibila, mercara o billete de tren.
    E alí estaba. Na vila do home da parede. A poucos metros da muller coa que non puidera casar, da filla que non coñecera. Desenguedellando o enigma da frase da parede, que a conmocionara cunha forza desmedida aquel primeiro día no mosteiro. Repasouna mentalmente.


AQUÍ CHEGOU O DÍA 12-5-39 EUGENIO BLANCA...
E SAÍU PARA O CEMITERIO O DÍA 16-4-39.

    Noutras paredes atopara máis sinaturas de Eugenio. Unha delas dicía:


EUGENIO BLANCA, 18 ANOS.


    Noutra, o seu nome ía seguido de algo riscado que non conseguira descifrar.
    Dezaoito anos…
    Era un rapaz.
    Alba levaba impresas as fotografías das inscricións na pequena bolsa en bandoleira. Tiña pensado ensinarllas a Joana, xunto co resto de ilustracións que consideraba obra súa: a ponte do Diaño, o mapa e tamén aquel:

QUÉROTE, JOANA.

    Temía a súa reacción. Se sería demasiado.
    Achegouse ao edificio. A cortina seguía bailando coa brisa cálida que chegaba desde o  Mediterráneo. Tentando liberarse do interior, voar libre.
    Viu unha anciá asomada á ventá aberta. Moi queda, calada. Miraba cara a Alba cun aire de expectación, de transcendencia fulminante no ollar. Coma se ese fose o momento que levaba toda a vida agardando.
    Alba, como aquela vez diante da frase de Eugenio, sentiuse golpeada pola dor viva do seu sufrimento. Paralizada diante da entrada da casa.
    A caligrafía de Eugenio volveuse home, volveuse vida ante a mirada calma de Joana.
    Alba aínda non sabía que nada sería como imaxinara.
    A filla de Eugenio dispúxose a abrir a porta. A carta sobre a mesa movíase lixeiramente por mor da brisa suave que entraba pola ventá aberta. Coma se estivese impaciente.

    A conversa fluíu de xeito natural. Coma se o nexo que Eugenio tecía entre elas abondase para que se sentisen cómodas (pp. 75-78)

Data: 
Mér, 01/05/2024 - 00:09

Abril 2024

Cuando brillan las estrellas de Victoria Jamieson e Omar Mohamed

    Novela gráfica baseada na experiencia de Omar e o seu irmán Hassan no campo de refuxiados da ONU en Dadaab (Kenia), onde viviron toda a súa infancia. A pesar das condicións difíciles do campo, Omar descobre a marabillosa oportunidade de ir á escola, algo que lle dá á súa vida unha visión esperanzadora do futuro.
    Fatuma, de forma desinteresada, exerce como nai destes dous irmáns chegados desde moi lonxe. Omar soña con volver ver á súa nai. Pero, estará viva? Por que ela non os busca?, Por que non saben nada?

     Coa historia de Omar ábrensenos os ollos a un gran número de situacións que, afortunadamente, nós non vivimos pero que debemos coñecer. Ábrenos as portas á empatía, ao amor, á aceptación do diferente e ao trato igualitario para todos.

     Dúas das amigas de Omar presentan tamén un debate importante, o papel das mulleres nesa sociedade e a “obrigación” de moitos pais de casar ás súas fillas nenas debido á pobreza e á dificultade de sobrevivir nesta situación tan dura que é a vida dun refuxiado.

 

 

 

 

 

 

Data: 
Lun, 25/03/2024 - 07:26

Marzo 2024

Adeline  de  María Solar


     Esta novela é unha homenaxe a Carmilla, a primeira vampira literaria, escrita polo irlandés Sheridan Le Fanu  vinte e cinco anos antes de Drácula. Aquela foi unha obra insospeitadamente valente para a súa época, con dúas mulleres novas como protagonistas: Carmilla, convertida na vampira Mircalla, e Laura, a vítima seducida.
    En Adeline Laura vive desde nena agoniada por un estraño don que posúe: ve mortos. Durante anos leva unha vida solitaria no pazo familiar da contorna de Verín. Cando medra, a ansiada vida universitaria en Madrid tampouco é o que esperaba. No regreso estival ao pazo, Laura atopa unha misteriosa viaxeira. A muller é idéntica á que viu en soños moitos anos atrás. Non é un encontro casual. Aquela moza está alí para descubrirlle que o Universo é moito máis inmenso do que percibimos e que os seres ocultos están e estiveron sempre entre nós. "Os non mortos non temos idade. Laura, só quero que saibas que estou en perigo." (sipnose editorial).

    Rosalía non puido explicarlle que cando estaba no cuarto coa nena había un perfume de muller que lle era descoñecido e que, por suposto, a nena non usaba. E tampouco lle puido contar que non conciliaba o sono recordando que no lado da ampla cama onde Laura situou a muller deitada con ela, alí, Rosalía pousara a man e estaba quente. Como se un corpo acabase de erguerse desa zona do colchón.
    Non puido contar nada diso porque Emiliano non queria saber, pois ben sospeitaba que era algo relacionado coas «supersticións populares» sobre o pazo que el tanto negaba.
    Rosalía sabía que non tiña sentido pero dáballe voltas cando caía a noite, mentres pasaban os dias e Laura seguía en choque. Quen si se alterou polo acontecido cando o soubo foi Carmiña. Escoitou a historia por boca de Rosalía coa estupefacción e o medo escritos nos ollos. Mentres llo contaba, persignouse varias veces.
    -Sabes, Rosalía? Necesito os cartos e por iso traballo no pazo, pero se non os necesitase, eu aquí non estaba. Porque hai contos de vello, sabes? E esas cousas que contan os maiores, moitos tómanas por estupideces e supersticións, ou por falta de cultura, pero eu creo que cando o río roa, leva auga. Algo hai. As historias non se inventan porque si.
    -Boh, xa sabes como é a xente falando. Non se lles pode facer caso. A saber o que inventan.
    -É certo, si. Pero dalgún sitio saen as invencións. Repítoche que algo hai. Non se inventa todo.
    Un día despois da conversa, Rosalía atopou allos debaixo da cama de Laura. Estaba segura de que fora Carmiña quen os puxera alí. Sabía para que eran, a súa nai metíallos decote nos petos ou no fondo dos bolsos sen que ela o soubese. Facíao para afastar as malas enerxías, espantar espíritos ruíns e protexela do mal de ollo. En Galicia a superstición é tradición. Carmiña poñíalle os allos a Laura, en definitiva, para que o ser que a nena vira non volvese, fose real ou imaxinario. Tamén observou unha cadeíña pequena cunha cruz atada a unha das madeiras do cabeceiro da cama.
    Pero aí non quedou o asunto. Todo aquilo non lle debeu parecer dabondo. O venres atopouna un tanto estraña. Non deixaba de mirar pola fiestra como se agardase a chegada de alguén.
    O plan do día era que un taxi viñese buscar a Laura e a Rosalía para ir a Ourense a facer unhas análises que recomendara o doutor. Era a razón pola cal faltaba ao colexio. Despois reuniríanse co pai para regresaren xuntos no coche del. Rosalía advertiu o comportamento un tanto hiperactivo de Carmiña desde que chegou á casa ás oito da mañá. (pp.  34-35)

Data: 
Xov, 29/02/2024 - 11:30

Febreiro 2024

   Cicatrices brillantes  de  Andrea Tomé

    Nesta narración coñeceremos a Zoe, unha moza no último curso de bacharelato que tenta deixar atrás a anorexia. Despois dun desmaio na pista de xeo, os seus pais deciden levala a un centro onde coñecerá a outras persoas nas súas mesmas circunstancias e nas que verá aquelas partes que máis detesta de si mesma e ao mesmo tempo, ás que máis se aferra. Zoe tratará de compaxinar esta parte oculta da súa vida cunha máis convencional, de festas ocasionais, estudos e noivos, sen que ninguén advirta o que está a pasar no seu interior.

    "El doctor echa un vistazo al historial médico que ha impreso, la mirada desciende hacia el número mágico.
    —¿Qué sucedería si subieses de peso?
    Me muerdo una uña.
    —Lo odiaría. Me odiaría.
    Me parece que papá se estira para decir algo, así que me apresuro a matizar:
    —No me refiero solo al físico. Mi cerebro me gusta más cuando estoy delgada.
    —Siempre ha estado delgada —logra decir papá—. O sea, no tant…
    El doctor Herrera le indica con la mano que no siga. Me mira fijamente.
    —¿A qué te refieres cuando dices que tu cerebro te gusta más?
    —Soy más lista cuando no como —respondo, y ahora es mamá quien parece querer decir algo, pero no se lo permito—. Veo las cosas con más claridad. Y tengo más disciplina.
    Papá mira de reojo a mamá ante esta apreciación.
    El doctor me señala con el bolígrafo.
    —Cuando el cuerpo no recibe la nutrición suficiente, crea adrenalina para seguir adelante. Hasta que agota las reservas de energía.
    —Siento que tengo más control de las cosas cuando no como.
    —¿Crees que llevas el control ahora mismo?
    ¿Llamarías «control» a desmayarte en una pista de hielo, ¿a que se te caiga el pelo y se te rompan las uñas?, ¿a estar aquí sentada?
    —Más o menos. Tendría menos control si comiese.
    El doctor Herrera ladea la cabeza.
    —Cuando tratamos a un paciente con un TCA restrictivo, nuestra meta es llegar a un índice de masa corporal de veinte. —Me enseña las palmas de las manos—. Sé lo que me dirás: que el normopeso empieza en dieciocho y medio, muy cerca de tu IMC actual, pero ese es precisamente el problema. Los trastornos de la alimentación tienden a las recaídas, así que se precisa un margen de error. ¿Cómo te haría sentir si tuvieras un IMC de veinte y comieras las calorías necesarias para una chica de tu edad?
    Arqueo una ceja. ¿Qué espera que le diga?, ¿«gorda»? La respuesta nunca es «gorda». No exactamente.
    Veinte era el índice de masa corporal que tenía antes de Toronto. Veinte era el índice de masa corporal de la Zoe que llevaba aparatos en los dientes y el flequillo de lado, de la Zoe de mejillas perfectamente rosadas y perfectamente redondas, de la Zoe que quería escribir para Vogue/ser corresponsal de guerra/llevar un blog de sus viajes por el mundo.
    Sé que esa Zoe no estaba gorda y sé, por supuesto, que esta tampoco lo está. No veo un cuerpo gordo cuando me miro en el espejo, sino un cuerpo raro, extraño, con un problema que no logro identificar. La parte superior es delgada, casi seca, los brazos largos y las clavículas afiladas como las de una bailarina; las piernas, sin embargo, son rollizas y blandas como las de un bebé. Soy el monstruo de Frankenstein hecho chica. Soy una colcha de patchwork con telas que no combinan entre ellas. Soy el reflejo en uno de esos espejos de las ferias que te hacen parecer gigante un segundo y diminuto al siguiente.
    No puedo condensar todo esto en una sola frase, de modo que solo digo:
    —Mal.
    «Mal» no es suficiente.
    —¿Qué quieres decir?
    —Débil. Tonta. Vaga.
    Papá mueve la cabeza con mucha pena.
    —Cariño…
    —Todo el mundo puede comer —digo—. No sé por qué yo solo puedo o dejar de comer o…
    —¿Hacerlo excesivamente? —tantea el doctor Herrera.
    Asiento. Al menos él también llama las cosas por su nombre.
    —Es vergonzoso.
    —Es la respuesta natural de un cuerpo que no recibe una nutrición aceptable. No es tu culpa.
    Me gustaría poder decirle que se equivoca. Que de pequeña lloraba hasta quedarme sin voz porque no podía comer un bocado más de pollo/pasta/ternera/arroz/lo que fuera, pero que en cuanto me retiraban el plato exigía el postre. Que, en mi décimo cumpleaños, Noa y yo fuimos al cine y tuvimos que llamar a mamá porque nos habíamos gastado todo el dinero en chucherías y no nos quedaba para las entradas. Que a los doce años mi tía Gala me presentó las galletas digestivas con chocolate y me gustaron tanto que desayuné medio paquete.
    El tamaño de mi hambre me aterra.
    —Tu médico de cabecera ha indicado que tenías un IMC..." (pp. 29-31)

Data: 
Mér, 31/01/2024 - 20:26

Novembro 2023

A curva da pantasma  de  Fran Alonso

       A curva da pantasma ademais do título do libro é o título dun dos contos que o integran (outros son: A fuxida e morte de Xoel, A vinganza do móbil, A misteriosa caixa de mistos, O can do negacionista, O castigo hermafrodita, A vella da oficina bancaria, O submarinista de Palmeira, Os acosadores de Narón)
    Estamos diante de breves narracións que seguen a estrutura e o espírito das chamadas lendas urbanas e que, ao tempo, abordan temas de actualidade como o abuso do alcohol, os comportamentos machistas, os lumes forestais, o acoso escolar, as redes sociais, a exclusión, a posverdade... todo adobiado cun prebe de medo e misterio, moi acaído para este mes de Samaín e Defuntos.

    Hai historias que me dan medo. Si, teño medo; como non o vou ter? Pero non teño tanto medo do que se ve como do que non se ve. Do que, se cadra, non é certo. Pódese ter medo do que non é certo? Pódese ter medo da mentira? Eu téñoo...

...contáronme como foi o do rapaz que apareceu morto na estrada entre A Guarda e Baiona...
    Cando empezou todo o das picadas, o rapaz ese, que se chamaba Cristiano... mofábase de todo o que estaba a suceder e ocorréuselle a brillante idea de que el tamén podía facelo.
    Si, é un machista... un tipo sen cerebro, prehistórico, incapaz de pensar.
    Vale, pois ao tal Cristiano seica se lle ocorreu que el tamén podía emular o que estaba a suceder, así que conseguiu unha xiringa para dedicarse a ir ás festas e aos concertos a picar mulleres...
    Seica Cristiano picou varias mulleres.
   Unha vez en Vigo, nun dos concertos de Castrelos e outra vez en Tomiño, nunha verbena coa Panorama.
    Debía facelo rápido e non o pillaron.
   A rapaza de Tomiño viulle a cara, pero el fuxiu entre a xente...
   O caso é que o outro día, os amigos de Cristiano, que vive en Camposancos, propuxéronlle ir a Baiona, porque eran as festas da Anunciada e querían saír pola noite...
    Á altura de Oia, nunha curva moi pechada e perigosa que eles coñecían ben, viron un vehículo accidentado...
    Cristiano detívose e saíu a todo correr...
   Pero cando estaba a chegar ao coche, saíu do asento do condutor unha muller vestida de noiva que parecía unha pantasma.
   Disque Cristiano seguiu achegándose, sen poder evitalo, medoso e desconcertado, ata que cando estivo á súa altura,  se decatou de que a noiva levaba unha xiringa na man.
     O que sucedeu exactamente ninguén o sabe.
    O que conta o compañeiro de Cristiano que ía con el é iso, que viron a pantasma vestida de noiva que saíu do coche e que o seu amigo se achegou a ela.
    Di que a partir de entón xa non lembra nada máis.
   O caso é que de madrugada el chegou andando a Baiona, pálido coma a lúa, e o seu amigo Cristiano apareceu alí, morto na estrada, tirado sobre o asfalto e co corpo cuberto de picadas de xiringa...                                   

(pp. 11, 72-74)

Data: 
Mar, 31/10/2023 - 16:35

Outubro 2023

Miss Merkel. El caso de la canciller jubilada de  David Safier

        Divertida noveliña en cuxa trama aparecen delirantes anécdotas da carreira política de Ángela Merkel que, retirada xa da vida pública, xunto ao seu marido Joachim Sauer (chamado por ela cariñosamente Achim), o gardacostas Mike e o can Putin, vive nunha pequena aldea da Alemaña rural en busca da tranquilidade perdida en 2005. Cando un incipiente aburrimento está a apoderarse dela e mentres tenta facer algunha amiga, é convidada a unha festa nun castelo da localidade. Ao seu termo, o anfitrión é atopado morto no interior dun alxube, só, coa porta pechada por dentro e sen ningunha outra saída ao exterior. Pronto, o comisario da localidade, afectado polo abandono da súa muller, declara o suicidio como causa da morte, algo do que Merkel discrepa e vendo niso unha magnífica oportunidade para distraer as súas monótonas horas de lecer, axudada por Achim e coas queixas e reticencias de Mike, comeza a facer preguntas e investigar aos invitados, converténdose nunha detective.

    Ángela se puso su americana preferida, roja, la misma que llevó a la final de la Copa Mundial de Fútbol de 2014. Achim, que ni siquiera sabía contra quién había ganado Alemania aquella vez, lucía su mejor y único traje. Se lo había comprado en 1997, cuando tuvo que acompañar a Ángela a una recepción oficial por primera vez, para poco después ver confirmada su hipótesis de que esos compromisos no le depararían muchas alegrías. Ambos estaban en el salón de su casa con entramado de madera que databa del año 1789. Tenía los techos bajos, contra cuyas vigas Mike Dos Metros se golpeaba la cabeza una media de 3,73 veces al día, según los cálculos de Achim. Ángela y su marido se habían instalado sin problemas en la casita y se habían quedado con algunos muebles del antiguo propietario: armarios del siglo XIX, una mesa de comedor rústica con sillas más rústicas aún y un sillón sumamente cómodo, del que Achim pensó que en él podría estudiar sus libros de física de partículas, si bien después hubo de constatar que Putin lo había elegido como lugar favorito para dormir. Mike, que se estaba zampando la tercera porción de la tarta de manzana que acababa de hacer Angela, profirió un suspiro y dijo:
    -Mañana tendré que volver a entrenar media hora más.
    -Cuánto lo siento -repuso Angela, aunque en realidad no le daba ninguna pena. Había incluso desarrollado un cierto placer diabólico en socavar la férrea autodisciplina del hombre. Al día siguiente le serviría la tarta con un montón de nata.
    Angela tapó el pastel mientras, en la cocina, abierta al salón, su marido llenaba el lavavajillas siguiendo un sistema ideado por él que Angela no cuestionaba. Por una parte, porque no tenía ganas de oír los cálculos que había efectuado Achim, según los cuales de ese modo se podía ahorrar uno de cada 12,7 lavados, pero sobre todo porque él estaba convencido de que era el único capaz de cargar de manera perfecta el lavavajillas y ella se había librado para siempre de ocuparse de dicha tarea, cosa que era de agradecer.
    -¿Quiere que vuelva a ofrecer lo que queda de la tarta a los sintecho del pueblo? -preguntó Mike
    -Claro.
    -Esos dos tipos han echado kilos a lo largo de las últimas semanas-comentó el guardaespaldas, divertido.
    Aunque no se le veía, Mike tenía un gran corazón. En la entrevista de trabajo, Angela se había decidido por él al enterarse de que estaba divorciado y tenía una hija pequeña en Kiel, a la que quería más que a nada en el mundo. Era diferente de los demás candidatos, que daban la impresión de ser capaces de matar a un cachorro sin pestañear si se lo ordenaban. Con esos tipos no quería tener nada que ver, ni ella ni Putin, que en ese instante estaba hecho un ovillo en su camita, al menos en la medida en que un carlino se podía aovillar. Cuando Putin por fin encontró la postura adecuada, en la habitación todos oyeron cómo se relajaba gratamente su intestino. Y por desgracia también lo olieron.
    -Creo que es la señal para irnos-comentó Ángela sonriendo.
    Mike y Achim asintieron al unisono. Los tres salieron de la casa, respiraron hondo y se pusieron en marcha. Con cada paso que daban en el adoquinado de la pequeña calle festoneada de casitas con entramado de madera, más le apetecía a Ángela conocer a los vecinos en la fiesta. Sin duda eso la ayudaría a sentirse como en casa, y cuanto antes se sintiera como en casa, antes lograría acallar a la pequeña parte de ella que ansiaba volver a Berlín y cuya existencia ocultaba a Achim. (pp 27-29)

Data: 
Sáb, 30/09/2023 - 06:27

Setembro 2023

Comezamos o curso recomendando unha novela de:

CASALDERREY, Fina,  A muller xabaril, Xerais, Vigo, 2023

UNHA HISTORIA CON FONDO REAL:    En Pontevedra, na aldea de Santa María de Xeve, vivía a Xabarina. Unha muller nada a fins do século dezanove, alta, culta que se botou ao monte, entolecida, durmindo ao raso, vítima das mofas e o escarnio de moitos. A Xabarina tiña unha triste historia detrás, ninguén sabía os motivos polos que unha moza de refinado encanto e elevada altura, tanto física coma intelectual, se fora convertendo nun repulsivo esperpento, nun animal. A Muller Xabaril percorría o mundo cun saco ao lombo e nel, ademais de quincallas, levaba libros. Deambulaba acompañada do Luís, o seu can e fiel escudeiro.

SOBRE A AUTORA: Naceu en Santo André de Xeve (Pontevedra), en 1951. O ambiente rural dos seus primeiros anos e as historias que lle narraba seu pai están presentes nos seus escritos. En Lérez, no lugar do Cruceiro, segue a vivir na actualidade. O galego era a lingua de seus pais e a súa propia. E aínda que durante a súa etapa educativa, primeiro na escola e despois no instituto, tivo que deixar de falala polas presións da época; nunca a abandonou. Traballou na ensinanza e dí que todas as horas extra que fixo co seu alumnado, fóra do horario escolar, lle valeron a súa mellor "licenciatura" en pedagoxía. Articulista en distintos medios e conferenciante, ten concedidos moitos premios e é candidata española ao Premio Andersen 2024 polo conxunto da súa obra. Tamén é numeraria da Real Academia Galega.
Na nosa biblioteca, entre outros, podes atopar os seguintes títulos: Mutacións xenéticas, O misterio do Faro Vello,  A Pomba e o Degolado, Tres pegadas, O misterio dos fillos de Lúa, O neno can, ¡Asústate, Merche! ...

Podes consultar a súa biografía na web oficial da escritora: https://fina.casalderrey.com/biografia/

E atoparás unha entrevista coa autora no seguinte enlace:  https://www.g24.gal/-/-fina-casalderrey?jwsource=cl

Para rematar, UNS FRAGMENTOS DA NOVELA:

«Tan tan tan». Tres badaladas resoaron no comezo da tarde. Xa faltaba menos para a grande aventura. Por fin lle concederan permiso para saír cos máis veteranos ata se facer noite e quedar a durmir en Santa María. Para a avoa eses tanxidos do vello reloxo eran palabras contundentes e harmoniosas que se repetían nun breve espazo de tempo.
    «Tan tan tan».
    A avoa Cándida observou satisfeita a caixa de madeira nobre coma quen esta perante unha fraga núa que houbese de encher coas súas cavilacións. Nesa paisaxe de ébano proxectaba ela a propia vida. «Un día has saber...», remoía polo baixo quizais para soportar a mentira que cría necesaria.
    Non obstante, aínda que a devandita descuberta quedaba moi lonxe, esa mesma atardecida Ramiro soubo que o Xabaril existía de veras...
    Aconteceu contra a noitiña, cando os dominios do misterio se fan máis anchos, despois dun sábado de novembro transparente e luminoso no que se podían ver voar ata os fios das arañeiras entre os castiñeiros que abeiraban o camiño. Os ourizos escachaban acotío para encheren de bullotes o souto. O brillo daquel aire tan limpo envolviao todo dun esmalte anacarado arredor da igrexa de Santa Maria de Valo. Ramiro, feliz e excitado polo perigo que roldaba invisible, intuíu que ía pasar algo extraordinario, coma se fose atravesar todas as montañas do mundo.
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O balbordo que anunciaba a chegada do Xabaril resoou en todo o lugar do Outeiro coma un foguete de festa. A ledicia revoaba arredor da rapazada do Couso, os Fontáns, Frieiro, Gatomorto, a Canle, o Padrón, as Raposeiras, os Cabaleiros... que se preparaban para acudir ao seu encontro e presenciar o maior espectáculo do mundo, o circo do Xabaril!
    Ramiro, tamén. E se cadra con máis devezo por ser a pri- meira vez que coincidía na Casa Grande -a casa da avoa materna- canda o devandito porco bravo. Sería, pois, a súa primeira esmorga.
    Oira falar do tal Xabaril, ese animal que aparecía de cando en vez polo lugar, percorrendo os camiños ata esgotar as horas de luz. Del dicíanse cousas tan pouco verosímiles como asombrosas. Contaban que subía ao tren -loxicamente, sen billete-, escorrentábao o revisor facéndoo saltar fóra e volvía subir noutro tren e así, de estación en estación, percorría o mundo.
    Porén, nunca xamais o vira diante.
    Aquela sería unha oportunidade perfecta para participar nos enredos da mocidade de Santa María de Valo e en especial nesas algueiradas clandestinas que argallaban os máis vellos. O Xabaril, polo que dicían, deixábase ver sen mostrar pudor ningún; abondaría con saberen agardar o momento propicio.
    Naquel instante, o mundo para o Ramiro neno reducíase a descubrir o que o Xabaril posuía entre as coxas. Chegaran a asegurarlle que aquel animal levaba no medio das patas traseiras un becho negro que se botaba á xente, tal como recolle o cancioneiro popular:

Xa fun a Marin,
as pernas che vin.
Aquel becho negro
botábase a min

    Os máis veteranos coñecían á perfección o rito a seguir. O seu tío Miguel, pouco máis vello ca el, e a súa curmá Clara formaban parte daquela comitiva de troula que sobrevivía ao estío. O Xabaril, despois de case un ano de ausencia, andaba por Santa María e o Miguel e mais a súa cuadrilla foran por el á Taberna do Burato. Tiñan por misión seducilo e convencelo de que viñese cara ao seu territorio, cara ao lugar do Outeiro, onde a maioría deles agardaba á espreita.
    Por fin, a esperada voz de alarma estendeuse por todo Valo:
    -O Xabaril, o Xabaril! Aí vén o Xabaril!
    O cheiro repugnante que desprendía a moitos metros de distancia abondaba como anuncio da súa inminente proximidade.
    Ramiro viu avanzar unha silueta impoñente e o peito comezou a doerlle coma se llo estivesen a esmagar. Había bastantes minutos que o sol desaparecera tralo piñeiral cando os máis novos deron en albiscar a chegada daquel séquito encabezado polo propio Xabaril, quen semellaba ignoralos a todos, a xulgar seus pasos de lento balanceo. Ramiro non quería ser menos ca os maiores, nin ser tomado por un rapaciño débil e melindroso que viña da vila. Nunha cesta levaban bosta, terróns, carozos das mazurcas e ata algunha que outra pedra. Esas serían as armas previstas para dar comezo o ataque contra a fera, a batida; unha loita desigual na que de antemán se sabían gañadores. El foi o primeiro en lle lanzar un bo baloco de terra que lle bateu de cheo na testa. Cando pensou que todos loarían a súa proeza, a súa curma Clara reprendeuno:
    -Ei, ti, non te pases!
    -Estás tolo, rapaz! Queres que che caia o pelo? -axudou o Nito das Raposeiras cunha ollada tan ameazante que Ramiro botou unha man á cabeza coidando que lle estaba a caer literalmente o cabelo-. Vese que aínda es un año do leite. Se queres andar cos máis vellos, primeiro tes que saber onde te metes, hostia! Unha cousa é asustalo e outra é mancalo, oíches? Non se lle pode tirar a dar, besta!
    -Ti non tes nin idea de con quen dás nin do traballo que nos deu trasladalo ao universo dos humanos-advertiu Clara nun ton misterioso-. Houbemos de cargar con el en brazos dende a cova ata o río para o botar á auga e que xurdise a transformación.
    O das Raposeiras corroborou:
    -Por que pensas que lle quedou ese cheiro noxento e esa pel escura ateigada de escamas!
    A face de Ramiro pasou en fraccións de segundo da cor das cereixas maduras á das papas de arroz, non entendía nada daquelas confidencias que os máis veteranos en garuladas lle bisbaban no oído. A súa estadía en Santa María ata entón sempre fora moi breve: limitárase, case en exclusiva, a lle dar corda ao reloxo da avoa Cándida e aos días de festa. Non estaba afeito aos habituais divertimentos nos que participaba a rapazada do lugar coma nun rito no que todo estaba previsto. (pp. 22-26)

Data: 
Lun, 11/09/2023 - 12:42

Xuño 2023

Yo también soy diferente de Martina Massana


A autora:

    Martina Massana (Barcelona, 2005) é unha apaixonada da tecnoloxía e considera que nos pode axudar a solucionar distintos problemas que todos afrontamos no noso día a día. Con 16 anos, e para un traballo de investigación no instituto, creou un chatbot para combater o acoso escolar. Na actualidade está matriculada en 1º de Enxeñería de Datos e o seu propósito é seguir loitando para visibilizar o bullying  e contribuír a erradicalo.
 
O libro:

   O verán chegou ao seu final e iso significa que Sara empeza o primeiro ano de instituto. Está nerviosa. MOI nerviosa. Os cambios asústanlle e o medo a non encaixar é máis forte que a emoción por descubrir cousas novas. Porque ela é diferente. E sabe que as diferenzas non pasan desapercibidas. Pero, non somos todos un pouco diferentes?

    A través da historia de Sara, profundaremos no significado do concepto DIFERENCIA e nas consecuencias que ten a ollos das novas xeracións. Que é ser diferente? Se todos somos diferentes nunha ou outra cousa... non é ser diferente algo normal? Deixemos de ver as diferencias como excusas para excluir e comecemos a usalas para construir. Un libro cheo de reflexións, conceptos e exercicios, para darnos conta do valor de ser DIFERENTE.

Un par de fragmentos:

    ¡Hola! Me llamo Martina y soy diferente. Diferente de ti, de esa persona que te acabas de cruzar por la calle, de la vecina de enfrente e incluso de mi mejor amiga del alma. Y es que ser distintos al resto es lo que nos hace especiales y únicos.
    Yo nací y crecí en Barcelona y tuve una infancia un poco... peculiar. Desde bien pequeña sentí muy de cerca la sensación de «ser diferente», pues mi relación con el entorno y con el conocimiento no era como la de los otros niños y niñas de mi edad, pero tampoco entendía por qué. Al final, una serie de pruebas confirmaron que aprendía más rápido que el resto y fue como si hubiera recibido el titulo oficial de «cerebrito diferente a los demás». Entonces vino el gran cambio: pasé un curso y empecé a ir con compañeros un año mayor que yo. Y, de nuevo, me sentí diferente, pero esta vez porque me tuve que acostumbrar a estar con gente nueva con la que no había estado durante los años anteriores, gente que no conocía. Fue un cambio drástico, pero con mucho esfuerzo, aprendí a verlo como una oportunidad y lo aproveché de la mejor manera posible.
    Estas experiencias me han hecho darme cuenta de que el sentimiento de la diferencia me ha acompañado toda mi infancia. De hecho, aún sigue presente ahora a mis diecisiete años y a lo mejor lo estará toda la vida. Pero eso, pese a que me ha comportado muchos momentos de inestabilidad, nunca me ha llevado a querer cambiar y dejar de ser como soy. Pasito a pasito, he ido desarrollando mi personalidad, reconociendo y aceptando esta diferencia; he ido evolucionando con ella, no por ella.

    Hasta ahora, ¿te suena algo lo que digo? Porque me juego lo que quieras a que tú también te sientes o te has sentido distinto al resto en algún momento. Ser diferente es algo en lo que todos nos podemos reconocer, en unos aspectos u otros. Entonces, ¿podríamos decir que ser diferente es... lo normal? ¡Bum! Te acaba de explotar la mente, ¿verdad? Creo que no acabamos de entender el concepto de diferencia y esto nos lleva a malinterpretar situaciones y a tener reacciones inadecuadas. Y esto es justo lo que pretende explorar este libro.

    Sé que es un tema muy complejo, pero es justamente porque nosotros, los humanos, también somos muy complejos.

    Te invito a que me acompañes a través de las páginas de este libro y que, entre los dos, reflexionemos sobre lo que significa ser diferente y las consecuencias que puede conllevar serlo a los ojos de nuestra generación. Pensemos juntos qué está en nuestra mano para conseguir dar un giro de 180 grados y empezar a ver las diferencias de otra forma.
    Quizá ahora te estés preguntando: «Pero ¿es necesario cambiar?». La respuesta es clara: sí, porque aún existe el bullying, que representa el lado más oscuro de cómo tratamos las diferencias.
    Únete al reflejo de una visión que sirva como punto de referencia para generar un cambio de mirada en la sociedad y en nuestra generación. Dejemos de ver las diferencias como excusas para excluir y empecemos a usarlas para construir.

A VECES, LA PIEZA NECESARIA PARA COMPLETAR
EL ROMPECABEZAS ES LA QUE AL INICIO HABÍAMOS
CONSIDERADO MÁS IRRELEVANTE (pp. 5-7)


    ...Quince minutos después, lo que no encontraba era el llavero nuevo que había escogido para sus llaves de casa, pero se acercaba la hora de irse y ya no tenía más tiempo para buscarlo. Se convenció de que eso no tenía que condicionar su día, pero no pudo evitar pensar que ya empezaba todo mal.
    Había quedado con su mejor amiga en la esquina de la calle para ir juntas hasta el instituto. Alicia y Sara se conocían desde pequeñas y, de hecho, ser vecinas les había ido de perlas para ir la una a casa de la otra casi todos los días de la semana. Ese año no les había tocado en la misma clase, pero Sara sabía que eso no haría que dejaran de ser amigas, era la persona en quien más confiaba. Al llegar al insti, se separaron para ir a sus respectivas aulas y Sara volvió a notar los nervios en el estómago; solo habían parado para digerir el desayuno.
    Cuando llegó, ya había unas cuantas personas esperando frente a la puerta del aula y aprovechó para saludar a dos amigos que no veía desde que acabó el curso. Cuando se abrió la puerta, la gente empezó a entrar de manera tímida y fue escogiendo el sitio que más le apetecía. No fue hasta entonces, una vez posó su culo en la silla, que Sara pensó: «Estoy de verdad en primero de la ESO», y su alrededor definitivamente amplificó ese pensamiento. Mesas individuales, pizarra de tiza-al menos no tendría que hacer acrobacias como antes para escribir algo en la pizarra y que la tinta del rotulador bajara-, caras nuevas, peinados distintos, algún compañero que sí que reconocía de años pasados, pero un profesor que no había visto en su vida.
    Como era de esperar, después de la introducción al curso del tutor, empezó la temida ronda de presentaciones. Para Sara, exponerse en público suponía un suplicio. Llegó su turno. «Allá vamos», se animó Sara mientras tragaba saliva... (pp. 30-31)

No xornal:

https://www.elcorreo.com/familias-bbk-family/herramienta-bullying-20230502203130-nt.html

Data: 
Mér, 31/05/2023 - 10:25

LIBRO DO MES - MAIO

Roberto Fernández Álvarez, médico de atención primaria en Allariz, compaxina a súa profesión coa literatura, dúas actividades polas que sente unha gran paixón e interese. Anteriormente xa gañara o premio Vicente Risco de ciencias sociais por “Enfermos pobres, médicos tristes”, un ensaio que sintetiza a súa tese doutoral sobre a práctica da medicina rural na provincia de Ourense en gran parte do século XX, que defendeu en 2014 baixo o título “O médico, o paciente e a medicina rural en Ourense, 1900-1975”. 

A inmoral doutora Cons foi galardoada co LXI Premio Blanco-Amor de Novela 2022. O xurado destacou a «habilidade do autor para reconstruír un tempo pasado» —a década dos 50 do século XX— e «o retrato certeiro do rural galego, cun matiz ourensán, fronte á perspectiva dunha médica que chega de fóra e que loita con valentía para desbotar prexuízos instalados naquela sociedade, principalmente no eido sanitario”. Ademais, o xurado destaca o «tratamento acaído da perspectiva de xénero, a construción dos personaxes e o bo manexo dos diálogos, con acenos próximos á obra de Eduardo Blanco-Amor e Álvaro Cunqueiro»(Roberto Fernández Álvarez gaña o Premio Blanco Amor (lavozdegalicia.es) )

O Golpe, xa ancián, recorda a súa adolescencia, na década do 1940 en Pazos de Arenteiro. O tempo que compartiu coa doutora África Cons cando ela chegou para cubrir unha vacante de médica e tivo que enfrontarse á hostilidade das forzas vivas do lugar. Retrato vívido dunha época da Galicia rural que xa se extinguiu. A tensión entre tradición e progreso a través da Medicina. Drama e humor ben conxugados cunha prosa rica que se asenta nas mellores letras da nosa tradición.  

Debaixo dos mandilóns, que confeccionaban as alumnas, había roupas remendadas con cheiro a fume de leña; por baixo, gaiolas de costelas descarnadas. Dona África observou que ningún neno tiña o sinal da vacina da variola.

_ A variola xa non existe. Liquidouna don Celestino. _ Notábase na mestra un puntiño de retranca. 

Ao final da inspección, a doutora destapou un matraz e aaspirou un líquido nunha agulla para inxectar no antebrazo. Os nenos só aceptaban a picada tras falarlles ao oído don Floriano. Nalgúns corrían bágoas marcando surcos nas caras lixosas. Se cooperaban, o mestre levávaos á mesa de ciencias naturais, onde había unha táboa con máis de cen bichos ensartados en alfinetes e, ao lado, un microscopio, cuxa lente lle comprou o mestre a unha casa de Turinxia. Para asomarse ao ocular había que pasar complexas probas de coñecemento. Lembro o primeiro día que descubrín «a xeometría do ollo dun  díptero», como dicía o mestre. Desde entón aprendín que ata as moscas merecen un respecto.

Na despedida, nenas e nenos mesturados formaron un coro para cantarnos unha canción de agradecemento ensaiada por dona Magdalena, que os dirixía con batuta de cana. Don Floriano, cos dedos índices, tapaba os oídos. Por baixo da harmonía do canto, os meus tímpanos detectaban o repique das ferraduras dun cabalo. Ladraba Abdel: non había dúbida.

«...E que dona África Cons del Valle, arrogándose funcións que non lle atinxen, acudiu á escola exornada polo seu asnal escudeiro e, aproveitándose da boa fe dunha cándida mestra de ferrado e dun mestre con praza fixa no manicomio, procedeu a facer revisión médica dos alumnos, a caso para poñer no seu favor os pais ao presentarse ante o público como xefa local de Sanidade, un supoñer, cargo que non obstenta e non obedece nin respecta e, en troques, intenta usurpar...»

(pp  131-132)

Data: 
Ven, 28/04/2023 - 16:54

Abril 2023

Algo que quería contarte  de  Alice Munro

        Recompilación de trece contos  que recollen as duras condicións de vida no campo e as probas ás que son sometidos os personaxes ao longo da súa existencia. As mulleres serán as verdadeiras protagonistas destes contos e os homes, o reflexo das súas ilusións ou os seus medos. Velaquí algúns dos títulos: La barca abandonada, Caminar sobre el auga, Marrakech, Dime sí o no, Verdugos, El valle de Ottawa, Cómo conocí a mi marido, El perdón en las familias. Unha presentación da vida cotiá da xente común, xente austera, silenciosa, tantas veces pobre, que garda os seus segredos e que a narradora, de xeito empático, intelixente e sutil irá revelando paseniño.

    “(…) —Desde luego, sabe cómo fascinar a las mujeres —le dijo Et a Char.
    No advirtió si se quedaba más pálida al oír ese comentario, porque Char era muy pálida por naturaleza. Ahora, con todo el pelo blanco, parecía un fantasma. Pero seguía siendo bella, eso no lo perdía.
    —No le importan ni la edad ni la talla —insistió Et—. Supongo que para él es tan natural como respirar. Solo espero que esas pobres no se dejen engatusar.
    —Yo no me preocuparía —dijo Char.
    El día anterior, Et había aceptado la invitación de Blaikie Noble para ir a una de sus visitas guiadas y oír su perorata. A Char también la invitó, pero naturalmente ella no fue. Blaikie Noble llevaba un autocar. La parte de abajo estaba pintada de rojo y la de arriba a rayas, imitando un toldo. En los lados se leía: EXCURSIONES AL LAGO, TUMBAS INDIAS, JARDINES DE PIEDRA CALIZA, MANSIÓN DEL MILLONARIO, BLAIKIE NOBLE, CHÓFER, GUÍA. Blaikie tenía una habitación en el hotel, y también trabajaba en los jardines, con un ayudante, cortando el césped y podando los setos y cavando los arriates. Qué bajo ha caído, dijo Et a principios de verano cuando se enteraron de que había vuelto. Char y ella lo conocían de los viejos tiempos.
    Así que Et se encontró apretujada en su autocar con un montón de desconocidos, aunque antes de que acabara la tarde había hecho varias amistades y se había comprometido a ensanchar un par de chaquetas, como si no tuviera ya bastante trabajo. Eso daba igual, su propósito era observar a Blaikie.
    ¿Y qué tenía para enseñar? Unos montículos cubiertos de hierba bajo los que yacían indios muertos, una parcela llena de pedruscos grisáceos tristes —con formas caprichosas parecidas remotamente a plantas (allí podía estar el cementerio, si querías)— y una monstruosidad de caserón antiguo construido con el dinero del alcohol ilegal. Explotaba todo al máximo. Un discurso histórico sobre los indios, luego un discurso científico sobre la piedra caliza. Et no tenía manera de saber cuánto había de verdad en las cosas que contaba. Arthur lo sabría; pero Arthur no estaba allí, allí no había más que mujeres bobas deseando caminar al lado de Blaikie al ir o al volver de los lugares de interés, charlar con él mientras tomaban el té en el Pabellón de Roca, deseando sentir su recia mano bajo el codo, la otra mano cerca de la cintura, cuando las ayudaba a bajar del autocar («Yo no soy una turista», le susurró Et tajantemente cuando lo intentó con ella).
    Les contó que la casa estaba embrujada. Era la primera vez que Et oía esa historia, y había vivido a quince kilómetros de allí toda la vida. Una mujer había matado a su marido, el hijo de un millonario, o por lo menos se sospechaba que lo había matado.
    —¿Cómo? —exclamó una señora, con una vehemencia desaforada.
    —Ah, las señoras siempre están ansiosas por conocer los medios —dijo Blaikie con una voz untuosa, cargada de sorna y ternura—. Fue con un veneno lento. O eso dijeron. Todo son rumores, habladurías del lugar. —(«Del lugar y un cuerno», protestó Et para sus adentros)—. Por lo visto no le gustaban las amigas que frecuentaba. A la esposa. No, no.
    Les contó que el fantasma vagaba de un lado a otro por el jardín, entre dos hileras de abeto azul. Quien se paseaba no era el hombre asesinado, sino la esposa, entre lamentos. Blaikie sonreía con aire compungido a los pasajeros del autocar. Al principio Et pensó que sus atenciones eran falsas, un vulgar señuelo para contentar a la clientela, pero poco a poco empezó a cambiar de idea. Se inclinaba hacia cada mujer con la que hablaba, sin importar lo gorda o escuálida o boba que fuera, como si deseara encontrar algo único en ella. Tenía una mirada dulce y risueña, pero seria, concentrada (¿era esa la mirada que los hombres tenían después de hacer el amor, y que ella nunca vería?), que le hacía parecer un buceador hundiéndose en las profundidades del mar, a través de la inmensidad y el frío y los restos sumergidos, para descubrir ese algo único que deseaba encontrar de todo corazón, algo pequeño y precioso, difícil de hallar, tal vez como un rubí en el fondo del mar. Le habría gustado describirle esa mirada a Char. Seguro que Char la había visto, pero ¿sabía ella con qué facilidad se prodigaba?

    Char y Arthur habían estado planeando un viaje ese verano para ver el parque de Yellowstone y el Gran Cañón, pero no fueron. Arthur sufrió una serie de mareos justo al final de curso, y el médico le obligó a guardar cama. Salieron varios achaques. Era anémico, tenía arritmias y un problema de riñones. Et temió que fuese leucemia. Se despertaba por la noche de preocupación.
    —No seas tonta —dijo Char con serenidad—. Es solo agotamiento.
    Arthur se levantaba al anochecer y se quedaba en bata. Blaikie Noble iba a visitarlo. Decía que su habitación en el hotel era un agujero encima de la cocina, estaban intentando cocerlo al vapor. Por eso apreciaba el fresco del porche. Jugaban a los juegos preferidos de Arthur, juegos de maestro de escuela. Jugaron a uno de geografía, y también a ver quién conseguía formar más palabras a partir del nombre Beethoven. Ganó Arthur. Sacó treinta y cuatro. Estaba pletórico.
    —Cualquiera diría que has encontrado el Santo Grial —dijo Char.
    Jugaban a «¿Quién soy?». Cada uno tenía que elegir un personaje, real o imaginario, vivo o muerto, humano o animal, y los demás intentaban adivinarlo en veinte preguntas. Et supo quién era Arthur a la decimotercera pregunta. Sir Galahad.
    —Nunca creí que lo adivinaríais tan pronto.
    —He recordado lo que ha dicho Char del Santo Grial.
    —«Tengo la fuerza de diez hombres —recitó Blaikie Noble el poema de Tennyson— porque mi corazón es puro.» No sabía que lo recordara.
    —Deberías haber sido el rey Arturo —dijo Et—. Te llamas como él.
    —Es verdad. El rey Arturo se casó con la mujer más bella del mundo.
    —Ya —dijo Et—. Todos conocemos el final de esa historia.
    Char entró en el salón y empezó a tocar el piano a oscuras.

        The flowers that bloom in the spring, tra-la,
        Have nothing to do with the case...

    Cuando llegó Et, sin aliento, aquel junio pasado, y le preguntó:
    —¿A que no adivinas a quién he visto por la calle en el centro?
    Char, que estaba de rodillas recogiendo fresas, contestó:
    —A Blaikie Noble.
    —Le has visto.
    —No, simplemente lo he sabido. Creo que lo he sabido por tu voz.
    Un nombre que no se había mencionado entre ellas desde hacía treinta años. En ese momento, Et estaba demasiado asombrada para pensar en la explicación que se le ocurrió más tarde. ¿Por qué iba a ser una sorpresa para Char? En este país había un servicio postal, y lo había habido siempre.
    —Le he preguntado por su mujer —dijo—. La de los muñecos. —(Como si Char no se acordara)—. Dice que murió hace mucho tiempo. No solo eso. Se casó con otra y también está muerta. Ninguna de las dos debía de ser rica. ¿Y dónde está todo el dinero de los Noble, del hotel?
    —Nunca lo sabremos —dijo Char, y se comió una fresa (pp. 9-13 )

 

Se premes aquí podes escoitar e ler algún fragmento máis.

Na nosa biblioteca tamén podes atopar, da mesma autora, Demasiada felicidad.

 

Data: 
Xov, 30/03/2023 - 09:08
Distribuir contido


by Dr. Radut